Strop - zabytek ruchomy
W związku z brakiem odpowiedniej reakcji Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków we Wrocławiu na postępujące niszczenie zabytkowego dworu w Miechowicach Oławskich, a w szczególności renesansowych, malowanych stropów stowarzyszenie "Monitoring Zabytków" z Lwówka Śląskiego skierowało zażalenie do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
15 maja 2013 roku nadeszła odpowiedź:
Postanowienie
Po rozpatrzeniu zażalenia Stowarzyszenia „Monitoring Zabytków" z dnia 9 stycznia 2012 r., (data wpływu 10.01.2013 r.), na niezałatwienie w terminie przez Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków sprawy wniosku Stowarzyszenia „Monitoring Zabytków" o wszczęcie postępowania administracyjnego i wydanie nakazu konserwatorskiego dla właściciela dworu we wsi Miechowice Oławskie, w związku ze złym stanem zachowania obiektu zabytkowego oraz o dopuszczenie Stowarzyszenia „Monitoring Zabytków" do udziału w tym postępowaniu jako strony, - działając na podstawie art. 89 pkt 1, art. 93 ust. 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162 z 2003 r. poz. 1568, z późn. zm.) oraz art. 17 pkt 2 i art. 37 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego, postanawiam:
uznać zażalenie za uzasadnione i wyznaczyć dodatkowy termin do załatwienia sprawy: 30 dni od daty doręczenia niniejszego postanowienia;
zarządzić wyjaśnienie przyczyn i ustalenie osób winnych niezałatwienia sprawy w terminie;
ustalić, iż niezałatwienie sprawy w terminie nie miało miejsca z rażącym naruszeniem prawa.
Uzasadnienie
Z akt postępowania wynika, że w dniu 6 grudnia 2012 r. do Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków wpłynęło pismo Stowarzyszenia „Monitoring Zabytków" z tego samego dnia, znak: MKOZ/711/12/12, zawierające wniosek o wszczęcie postępowania administracyjnego i wydanie nakazu konserwatorskiego z rygorem natychmiastowej wykonalności dla właściciela dworu we wsi Miechowice Oławskie, wpisanego do rejestru zabytków pod nr A/2434/456/W, w związku ze złym stanem zachowania obiektu zabytkowego.
W dniu 10 stycznia 2013 r. do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego wpłynęło zażalenie Stowarzyszenia „Monitoring Zabytków" na niezałatwienie w terminie przez Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków sprawy ww. wniosku z dnia 6 grudnia 2012 r.
Organ wyższego stopnia, po przeanalizowaniu akt przedmiotowej sprawy, stwierdził, co następuje:
W myśl art. 35 § 1 Kpa, organy administracji publicznej obowiązane są załatwiać sprawy bez zbędnej zwłoki, natomiast przepis paragrafu 3 cyt. przepisu wskazuje, iż załatwienie sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego powinno nastąpić nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej - nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania, zaś w postępowaniu odwoławczym - w ciągu miesiąca od dnia otrzymania odwołania. W przypadku każdego niezałatwienia sprawy w terminie określonym w art. 35 Kpa organ, w myśl art. 36 § 1 Kpa, zobowiązany jest zawiadomić strony, podając przyczyny zwłoki i wskazując nowy termin załatwienia sprawy. Art. 37 § 1 Kpa stanowi natomiast, iż na niezałatwienie sprawy w terminie określonym w art. 35 lub ustalonym w myśl art. 36 stronie służy zażalenie do organu administracji publicznej wyższego stopnia. Stosownie zaś do przepisu art. 37 § 2 Kpa, Organ wymieniony w § 1, uznając zażalenie za uzasadnione, wyznacza dodatkowy termin załatwienia sprawy oraz zarządza wyjaśnienie przyczyn i ustalenie osób winnych niezałatwienia sprawy w terminie, a w razie potrzeby także podjęcie środków zapobiegających naruszaniu terminów załatwiania spraw w przyszłości. Organ stwierdza jednocześnie, czy niezałatwienie sprawy w terminie miało miejsce z rażącym naruszeniem prawa.
Przedmiotowa sprawa dotyczy niezałatwienia w terminie sprawy wydania nakazu konserwatorskiego dla właściciela dworu we wsi Miechowice Oławskie, w związku ze złym stanem zachowania obiektu zabytkowego, a także dopuszczenia Stowarzyszenia „Monitoring Zabytków" do udziału w tym postępowaniu jako strony. Kwestię tę reguluje art. 49 ust. 1 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568), zgodnie z którym wojewódzki konserwator zabytków może wydać decyzję nakazującą osobie fizycznej lub jednostce organizacyjnej posiadającej tytuł prawny do korzystania z zabytku wpisanego do rejestru, wynikający z prawa własności, użytkowania wieczystego, trwałego zarządu albo ograniczonego prawa rzeczowego lub stosunku zobowiązaniowego, przeprowadzenie, w terminie określonym w tej decyzji, prac konserwatorskich lub robót budowlanych przy tym zabytku, jeżeli ich wykonanie jest niezbędne ze względu na zagrożenie zniszczeniem lub istotnym uszkodzeniem tego zabytku. Wniosek Stowarzyszenia „Monitoring Zabytków" został złożony w trybie art. 31 § 1 pkt 1 Kpa, stosownie do którego organizacja społeczna może w sprawie dotyczącej innej osoby występować z żądaniem: wszczęcia postępowania, jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi tej organizacji i gdy przemawia za tym interes społeczny. W myśl przepisu paragrafu 2 cyt. artykułu, organ administracji publicznej, uznając żądanie organizacji społecznej za uzasadnione, postanawia o wszczęciu postępowania z urzędu lub o dopuszczeniu organizacji do udziału w postępowaniu. Na postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania lub dopuszczenia do udziału w postępowaniu organizacji społecznej służy zażalenie. W związku z powyższym należy stwierdzić, iż Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków, po otrzymaniu ww. wniosku Stowarzyszenia „Monitoring Zabytków" z dnia 6 grudnia 2012 r. powinien przede wszystkim ustalić, czy wszczęcie postępowania administracyjnego w przedmiocie wydania nakazu konserwatorskiego dla właściciela dworu we wsi Miechowice Oławskie jest uzasadnione celami statutowymi tej organizacji i czy przemawia za tym interes społeczny, zaś w przypadku ustalenia zasadności wszczęcia tego postępowania, powinien ustalić, czy wartości ww. przedmiotu przemawiają za objęciem go ochroną konserwatorską i wydać stosowną decyzję administracyjną.
Tymczasem Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków uznał, iż ww. wniosek Stowarzyszenia „Monitoring Zabytków" z dnia 6 grudnia 2012 r., złożony za pośrednictwem faksu, jest obarczony brakiem formalnym. Organ wyjaśnił, iż posłużenie się faksem w celu wniesienia podania powoduje, że do organu wpływa kopia pisma. Takie podanie dotknięte jest brakiem formalnym, nie zawiera bowiem własnoręcznego podpisu osoby wnoszącej podanie. Obowiązkiem organu jest w takiej sytuacji wezwanie wnoszącego podanie do uzupełnienia tego braku poprzez podpisanie podania. Uzupełnienie tego braku może nastąpić zarówno poprzez złożenie podpisu na kopii, która wpłynęła do organu, jak i złożenie oryginału dokumentu, podpisanego przez stronę. Dlatego też pismem z dnia 28 grudnia 2012 r. Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków wezwał Stowarzyszenie „Monitoring Zabytków" do uzupełnienie ww. wniosku poprzez jego podpisanie, zaznaczając, iż do czasu uzupełnienia podanie pozostaje bez rozpatrzenia.
Z takim stanowiskiem organu konserwatorskiego pierwszej instancji nie można się zgodzić. Należy zauważyć, iż zgodnie z art. 63 § 1 Kpa podania (żądania, wyjaśnienia, odwołania, zażalenia) mogą być wnoszone pisemnie, telegraficznie, za pomocą telefaksu lub ustnie do protokołu, a także za pomocą innych środków komunikacji elektronicznej przez elektroniczną skrzynkę podawczą organu administracji publicznej utworzoną na podstawie ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne. Wyjaśnić ponadto należy, iż stosownie do przepisu ustępu 2 cyt. artykułu, podanie powinno zawierać co najmniej wskazanie osoby, od której pochodzi, jej adres i żądanie oraz czynić zadość innym wymaganiom ustalonym w przepisach szczególnych. Art. 63 § 3 Kpa wskazuje natomiast, iż podanie wniesione pisemnie albo ustnie do protokołu powinno być podpisane przez wnoszącego, a protokół ponadto przez pracownika, który go sporządził. Gdy podanie wnosi osoba, która nie może lub nie umie złożyć podpisu, podanie lub protokół podpisuje za nią inna osoba przez nią upoważniona, czyniąc o tym wzmiankę obok podpisu.
Jak wynika z akt sprawy, pismo Stowarzyszenia „Monitoring Zabytków" z dnia 6 grudnia 2012 r., zawierające wniosek o wydanie nakazu konserwatorskiego dla właściciela dworu we wsi Miechowice Oławskie, w związku ze złym stanem zachowania obiektu zabytkowego oraz o dopuszczenie Stowarzyszenia „Monitoring Zabytków" do udziału w tym postępowaniu jako strony zawiera wszystkie niezbędne elementy,
których mowa w art. 63 § 2 i § 3 Kpa. W szczególności zauważyć należy, iż zostało ono podpisane przez przedstawiciela Stowarzyszenia „Monitoring Zabytków" - Pana Arkadiusza Gutkę. W związku z tym w ocenie Ministra Kultury Dziedzictwa Narodowego wzywanie Wnioskodawcy do uzupełnienia tego podania poprzez jego podpisanie jest nieuzasadnione. Działanie takie przekreślałoby ponadto możliwość skorzystania przez Stronę z niewątpliwego udogodnienia, jakie ustawodawca przewidział w przepisie art. 63 § 1 Kpa, przekreślając tym samym możliwość skutecznego wniesienia podania za pomocą telefaksu.
Należy wyjaśnić, iż, jak słusznie zauważył Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w tezie, zawartej w wyroku z dnia 19 maja 2011 r., sygn. akt II SAB/ Lu 9/11, bezczynność organu administracji publicznej zachodzi wówczas, gdy w prawnie określonym terminie organ administracji publicznej nie podejmie żadnych czynności w sprawie lub gdy wprawdzie prowadził postępowanie w sprawie, jednakże, mimo istnienia ustawowego obowiązku, nie zakończył go wydaniem stosownego aktu lub nie podjął czynności.
W związku z powyżej zaprezentowanymi ustaleniami sprawę należy uznać za niezałatwioną. W związku z powyższym stwierdzić należy, że przedmiotowe zażalenie jest uzasadnione i postanowić jak w sentencji.
Odnosząc się do kwestii ustalenia, iż niezałatwienie niniejszej sprawy w terminie nie miało miejsca z rażącym naruszeniem prawa, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego wziął pod uwagę okoliczność, iż Dolnośląski Wojewódzki
Konserwator Zabytków przeprowadził postępowanie wstępne, zwracając się do Stowarzyszenia „Monitoring Zabytków" o uzupełnienie braków formalnych podania
wszczęcie postępowania administracyjnego, pozostając tym samym w przekonaniu, iż w związku z podjętymi czynnościami nie pozostaje w bezczynności.
W związku z powyższym, postanowiono jak w sentencji postanowienia.
Postanowienie niniejsze jest ostateczne w administracyjnym toku postępowania.
Postanowienie niniejsze jest ostateczne w administracyjnym toku postępowania
nie służy na nie zażalenie jednakże strona, która uważa, że organ pierwszej instancji nadal pozostaje w bezczynności może zgodnie z przepisem art. 53 § 1 i art. 54 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) wnieść skargę za pośrednictwem tego organu do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu.
Dwór bez dachu, gnijące renesansowe stropy, a konserwator zabytków uznał że najistotniejszy w sprawie jest sposób dostarczenia pisma do urzędu.
Stowarzyszenie "Monitoring zabytków" 11 czerwca 2013 roku kieruje na ręce pani Barbary Nowak-Obelindy Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków we Wrocławiu kolejne pismo:
W związku z Postanowieniem Generalnego Konserwatora Zabytków z dnia 15 maja 2013 r., dotyczącym bezczynności Barbary Nowak – Obelindy – Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków we Wrocławiu, działając w oparciu o art. 31 § 1 pkt 1 kodeksu postępowania administracyjnego, żądamy bezzwłocznego wszczęcia postępowania administracyjnego w sprawie tymczasowego zajęcia obiektu zabytkowego i zabezpieczenia poprzez zdemontowanie i wywiezienie w bezpieczne miejsce, niezwykle cennych, drewnianych, późnorenesansowych stropów.
Ponadto zgodnie z art. 31 § 1 pkt 2, wnosimy o uznanie naszego stowarzyszenia, jako strony we wszczętym postępowaniu administracyjnym.
W odpowiedzi wydane zostaje postanowienie:
POSTANOWIENIE Nr 629/2013
Działając na podstawie art.31, § 1 i 2 kpa, z w związku z art.50 ust 1 i 2 ustawy z dnia 23 lipca 2013 o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U .Nr 162 ,poz.l568 ze zm.)
postanawiam
odmówić wszczęcia postępowania w sprawie czasowego zajęcia drewnianych stropów z dworu w Miechowicach Oławskich , gm. Wiązów ze względu na brak podstawy prawnej.
Uzasadnienie
Pan Arkadiusz Gutka , reprezentujący Stowarzyszenie „Monitoring Zabytków" z Lwówka Śląskiego wystąpił z wnioskiem z dnia 11 czerwca 2013 r. ( przesłane faksem w dniu 11 czerwca 2013 r.) o "bezzwłoczne wszczęcie postępowania administracyjnego w sprawie tymczasowego zajęcia obiektu zabytkowego i zabezpieczenie poprzez zdemontowanie i wywiezienie w bezpieczne miejsce niezwykle cennych . drewnianych , renesansowych stropów" , zaznaczając ,że chodzi o dwór w Miechowicach Oławskich.
Stosownie do brzmienia przepisu art.31 § 1 kpa organizacja społeczna może w sprawie dotyczącej innej osoby występować z żądaniem wszczęcia postępowania, jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi tej organizacji i gdy przemawia za tym interes społeczny.
W aktach sprawy znajduje się Regulamin stowarzyszenia zwykłego „ Monitoring", w którym określono, że jednym z celów stowarzyszenia jest: „monitorowanie wszelkich działań związanych z ochroną dziedzictwa kulturalnego lub mających z nim związek w zakresie obowiązujących przepisów prawa"; tym samym spełniony jest wymóg dotyczący celów statutowych organizacji występującej z wnioskiem.
Jednocześnie art. 50 w/w ustawy o ochronie zabytków stanowi, że "w przypadku zagrożenia dla zabytku ruchomego wpisanego do rejestru zabytków, polegające na możliwości jego zniszczenia, uszkodzenia, kradzieży, zaginięcia lub nielegalnego wywiezienia za granicę, wojewódzki konserwator zabytków może wydać decyzję o zabezpieczeniu tego zabytku w formie ustanowienia czasowego zajęcia do czasu usunięcia zagrożenia".
Stropy znajdujące się w dworze w Miechowicach Oławskich nie są wpisane do rejestru zabytków. Skoro cyt. przepis art.50 wskazuje, że tymczasowe zajęcie ma zastosowanie tylko do obiektów wpisanych do rejestru zabytków, a stropy nie mają tej formy prawnej ochrony - to brak jest podstaw prawnych do wszczęcia postępowania w sprawie ich tymczasowego zajęcia.
W tym stanie rzeczy postanowiono jak w sentencji.
Mamy do czynienia z precedensem, który być może wywoła rewolucję nie tylko w ochronie zabytków, ale w prawie budowlanym. Stropy w obiekcie wpisanym do rejestru zabytków uznane zostały za zabytek ruchomy, który tym wpisem nie jest objęty ! To może w przyszłości skutkować osobnym wpisem do rejestru zabytków okien, ścian, a nawet klamek w drzwiach !
19 czerwca 2013 roku nadchodzi kolejne postanowienie WUOZ we Wrocławiu:
POSTANOWIENIE Nr 639 /2013
Działając na podstawie art.31, § 1 i 2 kpa , z w związku z art. 38 ust 1 i 40 ust.l i 2 ustawy z dnia 23 lipca 2013 o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U .Nr 162 ,poz,1568 ze zm.)
postanawiam
odmówić wszczęcia postępowania administracyjnego w sprawie złego stanu zachowania dworu w Miechowicach Oławskich
Uzasadnienie
Pan Arkadiusz Gutka , reprezentujący Stowarzyszenie „Monitoring Zabytków" z Lwówka Śląskiego wystąpił z wnioskiem z dnia 6 grudnia 2012 r. ( przesłane faksem w dniu 6 grudnia 2012 r.) o "bezzwłoczne wszczęcie postępowania administracyjnego i wydanie nakazu konserwatorskiego z rygorem natychmiastowej wykonalności dla właściciela dworu (....)" , zaznaczając że chodzi o dwór w Miechowicach Oławskich. Organ konserwatorski wezwał wnioskodawcę do uzupełnienia podania poprzez złożenie oryginału podpisu, opierając się na ugruntowanym orzecznictwie sądów, iż podanie wniesione w kopii, a za taką należy uważać faksową formę pisma, jest dotknięte brakiem formalnym. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego w rozpatrzeniu skargi Stowarzyszenia Monitoring Zabytków na wyżej opisane załatwienie sprawy uznał skargę za uzasadnioną i polecił rozpatrzyć podanie wniesione za pośrednictwem faksu. ( postanowienie z dnia 15 maja 2013 r, sygn DOZ- OAiK-6700/93/13-[KB]).
Rozpatrując niniejszy wniosek organ zauważył, co następuje.
Stosownie do brzmienia przepisu art.31 § 1 kpa organizacja społeczna może w sprawie dotyczącej innej osoby występować z żądaniem wszczęcia postępowania, jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi tej organizacji i gdy przemawia za tym interes społeczny. Przesłanki te muszą być spełnione łącznie.
W aktach sprawy znajduje się regulamin stowarzyszenia zwykłego „ Monitoring", w którym określono, że jednym z celów stowarzyszenia jest: „monitorowanie wszelkich działań związanych z ochroną dziedzictwa kulturalnego lub mających z nim związek w zakresie obowiązujących przepisów prawa"; tym samym spełniony jest wymóg dotyczący pierwszej przesłanki, tj. celów statutowych organizacji występującej z wnioskiem.
Stan zachowania dworu w Miechowicach Oławskich jest zły. Mając to na względzie organ konserwatorski wszczął postępowanie w sprawie stanu zachowania dworu w dniu 23 marca 2013 r., przeprowadzając kontrolę, na okoliczność której spisano protokół w dniu 21 maja 2013; postępowanie jest w toku. Skoro już jest wszczęte postępowanie administracyjne w sprawie złego stanu zachowania dworu w Miechowicach Oławskich , to - w ocenie organu konserwatorskiego- brak jest interesu społecznego do wszczynania ponownie postępowania w tej samej sprawie.
Przesłanka druga oparta jest na niedookreślonym pojęciu "interesu społecznego". Interes ten "nie jest ustalony raz na zawsze, lecz jest zmienny w czasie, a nawet w danym czasie jest często rozumiany niejednolicie" (E. Ochendowski, Prawo administracyjne..., s. 6). W rezultacie zatem ocena wystąpienia tej przesłanki (uznanie określonego interesu za społeczny) należy do organu administracyjnego (por. M. Wyrzykowski, "Interes społeczny"..., s. 342).
W sprawie tej, jak wyżej stwierdzono, brak drugiej przesłanki, o której mowa w art.31 § 1 kpa, zatem brak jest podstaw prawnych do wszczęcia postępowania we wnioskowanej sprawie.
W tym stanie rzeczy postanowiono jak w sentencji.
Na niniejsze postanowienie służy zażalenie do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w terminie 7 dni licząc od daty otrzymania niniejszego pisma - za moim pośrednictwem.
"Organ" wspina się na wyżyny interpretacji prawa. Nie ma żadnego interesu społecznego w ratowaniu dziedzictwa kulturowego....
4 lipca 2013 r stowarzyszenie "Monitoring Zabytków" uznało że do rejestru należy wpisać zabytek ruchomy w postaci stropów wpisanego już do rejestru zabytków dworu w Miechowicach Oławskich:
Działając w oparciu o art. 31 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, w związku z zagrożeniem zniszczeniem obiektu zabytkowego o znacznej wartości historycznej, artystycznej i majątkowej, wnosimy o bezzwłoczne wszczęcie postępowania administracyjnego w sprawie wpisania do rejestru zabytków, drewnianych, malowanych stropów znajdujących się w renesansowym dworze we wsi Miechowice Oławskie, wpisanym do rejestru zabytków pod nr A/2434/456/W.
Żonglerka pismami i paragrafami zdaje się nie mieć końca. W tym czasie deszcz niszczy kolejne fragmenty cennego zabytku...
15 maja 2013 roku nadeszła odpowiedź:
Postanowienie
Po rozpatrzeniu zażalenia Stowarzyszenia „Monitoring Zabytków" z dnia 9 stycznia 2012 r., (data wpływu 10.01.2013 r.), na niezałatwienie w terminie przez Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków sprawy wniosku Stowarzyszenia „Monitoring Zabytków" o wszczęcie postępowania administracyjnego i wydanie nakazu konserwatorskiego dla właściciela dworu we wsi Miechowice Oławskie, w związku ze złym stanem zachowania obiektu zabytkowego oraz o dopuszczenie Stowarzyszenia „Monitoring Zabytków" do udziału w tym postępowaniu jako strony, - działając na podstawie art. 89 pkt 1, art. 93 ust. 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162 z 2003 r. poz. 1568, z późn. zm.) oraz art. 17 pkt 2 i art. 37 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego, postanawiam:
uznać zażalenie za uzasadnione i wyznaczyć dodatkowy termin do załatwienia sprawy: 30 dni od daty doręczenia niniejszego postanowienia;
zarządzić wyjaśnienie przyczyn i ustalenie osób winnych niezałatwienia sprawy w terminie;
ustalić, iż niezałatwienie sprawy w terminie nie miało miejsca z rażącym naruszeniem prawa.
Uzasadnienie
Z akt postępowania wynika, że w dniu 6 grudnia 2012 r. do Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków wpłynęło pismo Stowarzyszenia „Monitoring Zabytków" z tego samego dnia, znak: MKOZ/711/12/12, zawierające wniosek o wszczęcie postępowania administracyjnego i wydanie nakazu konserwatorskiego z rygorem natychmiastowej wykonalności dla właściciela dworu we wsi Miechowice Oławskie, wpisanego do rejestru zabytków pod nr A/2434/456/W, w związku ze złym stanem zachowania obiektu zabytkowego.
W dniu 10 stycznia 2013 r. do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego wpłynęło zażalenie Stowarzyszenia „Monitoring Zabytków" na niezałatwienie w terminie przez Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków sprawy ww. wniosku z dnia 6 grudnia 2012 r.
Organ wyższego stopnia, po przeanalizowaniu akt przedmiotowej sprawy, stwierdził, co następuje:
W myśl art. 35 § 1 Kpa, organy administracji publicznej obowiązane są załatwiać sprawy bez zbędnej zwłoki, natomiast przepis paragrafu 3 cyt. przepisu wskazuje, iż załatwienie sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego powinno nastąpić nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej - nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania, zaś w postępowaniu odwoławczym - w ciągu miesiąca od dnia otrzymania odwołania. W przypadku każdego niezałatwienia sprawy w terminie określonym w art. 35 Kpa organ, w myśl art. 36 § 1 Kpa, zobowiązany jest zawiadomić strony, podając przyczyny zwłoki i wskazując nowy termin załatwienia sprawy. Art. 37 § 1 Kpa stanowi natomiast, iż na niezałatwienie sprawy w terminie określonym w art. 35 lub ustalonym w myśl art. 36 stronie służy zażalenie do organu administracji publicznej wyższego stopnia. Stosownie zaś do przepisu art. 37 § 2 Kpa, Organ wymieniony w § 1, uznając zażalenie za uzasadnione, wyznacza dodatkowy termin załatwienia sprawy oraz zarządza wyjaśnienie przyczyn i ustalenie osób winnych niezałatwienia sprawy w terminie, a w razie potrzeby także podjęcie środków zapobiegających naruszaniu terminów załatwiania spraw w przyszłości. Organ stwierdza jednocześnie, czy niezałatwienie sprawy w terminie miało miejsce z rażącym naruszeniem prawa.
Przedmiotowa sprawa dotyczy niezałatwienia w terminie sprawy wydania nakazu konserwatorskiego dla właściciela dworu we wsi Miechowice Oławskie, w związku ze złym stanem zachowania obiektu zabytkowego, a także dopuszczenia Stowarzyszenia „Monitoring Zabytków" do udziału w tym postępowaniu jako strony. Kwestię tę reguluje art. 49 ust. 1 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568), zgodnie z którym wojewódzki konserwator zabytków może wydać decyzję nakazującą osobie fizycznej lub jednostce organizacyjnej posiadającej tytuł prawny do korzystania z zabytku wpisanego do rejestru, wynikający z prawa własności, użytkowania wieczystego, trwałego zarządu albo ograniczonego prawa rzeczowego lub stosunku zobowiązaniowego, przeprowadzenie, w terminie określonym w tej decyzji, prac konserwatorskich lub robót budowlanych przy tym zabytku, jeżeli ich wykonanie jest niezbędne ze względu na zagrożenie zniszczeniem lub istotnym uszkodzeniem tego zabytku. Wniosek Stowarzyszenia „Monitoring Zabytków" został złożony w trybie art. 31 § 1 pkt 1 Kpa, stosownie do którego organizacja społeczna może w sprawie dotyczącej innej osoby występować z żądaniem: wszczęcia postępowania, jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi tej organizacji i gdy przemawia za tym interes społeczny. W myśl przepisu paragrafu 2 cyt. artykułu, organ administracji publicznej, uznając żądanie organizacji społecznej za uzasadnione, postanawia o wszczęciu postępowania z urzędu lub o dopuszczeniu organizacji do udziału w postępowaniu. Na postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania lub dopuszczenia do udziału w postępowaniu organizacji społecznej służy zażalenie. W związku z powyższym należy stwierdzić, iż Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków, po otrzymaniu ww. wniosku Stowarzyszenia „Monitoring Zabytków" z dnia 6 grudnia 2012 r. powinien przede wszystkim ustalić, czy wszczęcie postępowania administracyjnego w przedmiocie wydania nakazu konserwatorskiego dla właściciela dworu we wsi Miechowice Oławskie jest uzasadnione celami statutowymi tej organizacji i czy przemawia za tym interes społeczny, zaś w przypadku ustalenia zasadności wszczęcia tego postępowania, powinien ustalić, czy wartości ww. przedmiotu przemawiają za objęciem go ochroną konserwatorską i wydać stosowną decyzję administracyjną.
Tymczasem Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków uznał, iż ww. wniosek Stowarzyszenia „Monitoring Zabytków" z dnia 6 grudnia 2012 r., złożony za pośrednictwem faksu, jest obarczony brakiem formalnym. Organ wyjaśnił, iż posłużenie się faksem w celu wniesienia podania powoduje, że do organu wpływa kopia pisma. Takie podanie dotknięte jest brakiem formalnym, nie zawiera bowiem własnoręcznego podpisu osoby wnoszącej podanie. Obowiązkiem organu jest w takiej sytuacji wezwanie wnoszącego podanie do uzupełnienia tego braku poprzez podpisanie podania. Uzupełnienie tego braku może nastąpić zarówno poprzez złożenie podpisu na kopii, która wpłynęła do organu, jak i złożenie oryginału dokumentu, podpisanego przez stronę. Dlatego też pismem z dnia 28 grudnia 2012 r. Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków wezwał Stowarzyszenie „Monitoring Zabytków" do uzupełnienie ww. wniosku poprzez jego podpisanie, zaznaczając, iż do czasu uzupełnienia podanie pozostaje bez rozpatrzenia.
Z takim stanowiskiem organu konserwatorskiego pierwszej instancji nie można się zgodzić. Należy zauważyć, iż zgodnie z art. 63 § 1 Kpa podania (żądania, wyjaśnienia, odwołania, zażalenia) mogą być wnoszone pisemnie, telegraficznie, za pomocą telefaksu lub ustnie do protokołu, a także za pomocą innych środków komunikacji elektronicznej przez elektroniczną skrzynkę podawczą organu administracji publicznej utworzoną na podstawie ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne. Wyjaśnić ponadto należy, iż stosownie do przepisu ustępu 2 cyt. artykułu, podanie powinno zawierać co najmniej wskazanie osoby, od której pochodzi, jej adres i żądanie oraz czynić zadość innym wymaganiom ustalonym w przepisach szczególnych. Art. 63 § 3 Kpa wskazuje natomiast, iż podanie wniesione pisemnie albo ustnie do protokołu powinno być podpisane przez wnoszącego, a protokół ponadto przez pracownika, który go sporządził. Gdy podanie wnosi osoba, która nie może lub nie umie złożyć podpisu, podanie lub protokół podpisuje za nią inna osoba przez nią upoważniona, czyniąc o tym wzmiankę obok podpisu.
Jak wynika z akt sprawy, pismo Stowarzyszenia „Monitoring Zabytków" z dnia 6 grudnia 2012 r., zawierające wniosek o wydanie nakazu konserwatorskiego dla właściciela dworu we wsi Miechowice Oławskie, w związku ze złym stanem zachowania obiektu zabytkowego oraz o dopuszczenie Stowarzyszenia „Monitoring Zabytków" do udziału w tym postępowaniu jako strony zawiera wszystkie niezbędne elementy,
których mowa w art. 63 § 2 i § 3 Kpa. W szczególności zauważyć należy, iż zostało ono podpisane przez przedstawiciela Stowarzyszenia „Monitoring Zabytków" - Pana Arkadiusza Gutkę. W związku z tym w ocenie Ministra Kultury Dziedzictwa Narodowego wzywanie Wnioskodawcy do uzupełnienia tego podania poprzez jego podpisanie jest nieuzasadnione. Działanie takie przekreślałoby ponadto możliwość skorzystania przez Stronę z niewątpliwego udogodnienia, jakie ustawodawca przewidział w przepisie art. 63 § 1 Kpa, przekreślając tym samym możliwość skutecznego wniesienia podania za pomocą telefaksu.
Należy wyjaśnić, iż, jak słusznie zauważył Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w tezie, zawartej w wyroku z dnia 19 maja 2011 r., sygn. akt II SAB/ Lu 9/11, bezczynność organu administracji publicznej zachodzi wówczas, gdy w prawnie określonym terminie organ administracji publicznej nie podejmie żadnych czynności w sprawie lub gdy wprawdzie prowadził postępowanie w sprawie, jednakże, mimo istnienia ustawowego obowiązku, nie zakończył go wydaniem stosownego aktu lub nie podjął czynności.
W związku z powyżej zaprezentowanymi ustaleniami sprawę należy uznać za niezałatwioną. W związku z powyższym stwierdzić należy, że przedmiotowe zażalenie jest uzasadnione i postanowić jak w sentencji.
Odnosząc się do kwestii ustalenia, iż niezałatwienie niniejszej sprawy w terminie nie miało miejsca z rażącym naruszeniem prawa, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego wziął pod uwagę okoliczność, iż Dolnośląski Wojewódzki
Konserwator Zabytków przeprowadził postępowanie wstępne, zwracając się do Stowarzyszenia „Monitoring Zabytków" o uzupełnienie braków formalnych podania
wszczęcie postępowania administracyjnego, pozostając tym samym w przekonaniu, iż w związku z podjętymi czynnościami nie pozostaje w bezczynności.
W związku z powyższym, postanowiono jak w sentencji postanowienia.
Postanowienie niniejsze jest ostateczne w administracyjnym toku postępowania.
Postanowienie niniejsze jest ostateczne w administracyjnym toku postępowania
nie służy na nie zażalenie jednakże strona, która uważa, że organ pierwszej instancji nadal pozostaje w bezczynności może zgodnie z przepisem art. 53 § 1 i art. 54 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) wnieść skargę za pośrednictwem tego organu do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu.
Dwór bez dachu, gnijące renesansowe stropy, a konserwator zabytków uznał że najistotniejszy w sprawie jest sposób dostarczenia pisma do urzędu.
Stowarzyszenie "Monitoring zabytków" 11 czerwca 2013 roku kieruje na ręce pani Barbary Nowak-Obelindy Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków we Wrocławiu kolejne pismo:
W związku z Postanowieniem Generalnego Konserwatora Zabytków z dnia 15 maja 2013 r., dotyczącym bezczynności Barbary Nowak – Obelindy – Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków we Wrocławiu, działając w oparciu o art. 31 § 1 pkt 1 kodeksu postępowania administracyjnego, żądamy bezzwłocznego wszczęcia postępowania administracyjnego w sprawie tymczasowego zajęcia obiektu zabytkowego i zabezpieczenia poprzez zdemontowanie i wywiezienie w bezpieczne miejsce, niezwykle cennych, drewnianych, późnorenesansowych stropów.
Ponadto zgodnie z art. 31 § 1 pkt 2, wnosimy o uznanie naszego stowarzyszenia, jako strony we wszczętym postępowaniu administracyjnym.
W odpowiedzi wydane zostaje postanowienie:
POSTANOWIENIE Nr 629/2013
Działając na podstawie art.31, § 1 i 2 kpa, z w związku z art.50 ust 1 i 2 ustawy z dnia 23 lipca 2013 o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U .Nr 162 ,poz.l568 ze zm.)
postanawiam
odmówić wszczęcia postępowania w sprawie czasowego zajęcia drewnianych stropów z dworu w Miechowicach Oławskich , gm. Wiązów ze względu na brak podstawy prawnej.
Uzasadnienie
Pan Arkadiusz Gutka , reprezentujący Stowarzyszenie „Monitoring Zabytków" z Lwówka Śląskiego wystąpił z wnioskiem z dnia 11 czerwca 2013 r. ( przesłane faksem w dniu 11 czerwca 2013 r.) o "bezzwłoczne wszczęcie postępowania administracyjnego w sprawie tymczasowego zajęcia obiektu zabytkowego i zabezpieczenie poprzez zdemontowanie i wywiezienie w bezpieczne miejsce niezwykle cennych . drewnianych , renesansowych stropów" , zaznaczając ,że chodzi o dwór w Miechowicach Oławskich.
Stosownie do brzmienia przepisu art.31 § 1 kpa organizacja społeczna może w sprawie dotyczącej innej osoby występować z żądaniem wszczęcia postępowania, jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi tej organizacji i gdy przemawia za tym interes społeczny.
W aktach sprawy znajduje się Regulamin stowarzyszenia zwykłego „ Monitoring", w którym określono, że jednym z celów stowarzyszenia jest: „monitorowanie wszelkich działań związanych z ochroną dziedzictwa kulturalnego lub mających z nim związek w zakresie obowiązujących przepisów prawa"; tym samym spełniony jest wymóg dotyczący celów statutowych organizacji występującej z wnioskiem.
Jednocześnie art. 50 w/w ustawy o ochronie zabytków stanowi, że "w przypadku zagrożenia dla zabytku ruchomego wpisanego do rejestru zabytków, polegające na możliwości jego zniszczenia, uszkodzenia, kradzieży, zaginięcia lub nielegalnego wywiezienia za granicę, wojewódzki konserwator zabytków może wydać decyzję o zabezpieczeniu tego zabytku w formie ustanowienia czasowego zajęcia do czasu usunięcia zagrożenia".
Stropy znajdujące się w dworze w Miechowicach Oławskich nie są wpisane do rejestru zabytków. Skoro cyt. przepis art.50 wskazuje, że tymczasowe zajęcie ma zastosowanie tylko do obiektów wpisanych do rejestru zabytków, a stropy nie mają tej formy prawnej ochrony - to brak jest podstaw prawnych do wszczęcia postępowania w sprawie ich tymczasowego zajęcia.
W tym stanie rzeczy postanowiono jak w sentencji.
Mamy do czynienia z precedensem, który być może wywoła rewolucję nie tylko w ochronie zabytków, ale w prawie budowlanym. Stropy w obiekcie wpisanym do rejestru zabytków uznane zostały za zabytek ruchomy, który tym wpisem nie jest objęty ! To może w przyszłości skutkować osobnym wpisem do rejestru zabytków okien, ścian, a nawet klamek w drzwiach !
19 czerwca 2013 roku nadchodzi kolejne postanowienie WUOZ we Wrocławiu:
POSTANOWIENIE Nr 639 /2013
Działając na podstawie art.31, § 1 i 2 kpa , z w związku z art. 38 ust 1 i 40 ust.l i 2 ustawy z dnia 23 lipca 2013 o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U .Nr 162 ,poz,1568 ze zm.)
postanawiam
odmówić wszczęcia postępowania administracyjnego w sprawie złego stanu zachowania dworu w Miechowicach Oławskich
Uzasadnienie
Pan Arkadiusz Gutka , reprezentujący Stowarzyszenie „Monitoring Zabytków" z Lwówka Śląskiego wystąpił z wnioskiem z dnia 6 grudnia 2012 r. ( przesłane faksem w dniu 6 grudnia 2012 r.) o "bezzwłoczne wszczęcie postępowania administracyjnego i wydanie nakazu konserwatorskiego z rygorem natychmiastowej wykonalności dla właściciela dworu (....)" , zaznaczając że chodzi o dwór w Miechowicach Oławskich. Organ konserwatorski wezwał wnioskodawcę do uzupełnienia podania poprzez złożenie oryginału podpisu, opierając się na ugruntowanym orzecznictwie sądów, iż podanie wniesione w kopii, a za taką należy uważać faksową formę pisma, jest dotknięte brakiem formalnym. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego w rozpatrzeniu skargi Stowarzyszenia Monitoring Zabytków na wyżej opisane załatwienie sprawy uznał skargę za uzasadnioną i polecił rozpatrzyć podanie wniesione za pośrednictwem faksu. ( postanowienie z dnia 15 maja 2013 r, sygn DOZ- OAiK-6700/93/13-[KB]).
Rozpatrując niniejszy wniosek organ zauważył, co następuje.
Stosownie do brzmienia przepisu art.31 § 1 kpa organizacja społeczna może w sprawie dotyczącej innej osoby występować z żądaniem wszczęcia postępowania, jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi tej organizacji i gdy przemawia za tym interes społeczny. Przesłanki te muszą być spełnione łącznie.
W aktach sprawy znajduje się regulamin stowarzyszenia zwykłego „ Monitoring", w którym określono, że jednym z celów stowarzyszenia jest: „monitorowanie wszelkich działań związanych z ochroną dziedzictwa kulturalnego lub mających z nim związek w zakresie obowiązujących przepisów prawa"; tym samym spełniony jest wymóg dotyczący pierwszej przesłanki, tj. celów statutowych organizacji występującej z wnioskiem.
Stan zachowania dworu w Miechowicach Oławskich jest zły. Mając to na względzie organ konserwatorski wszczął postępowanie w sprawie stanu zachowania dworu w dniu 23 marca 2013 r., przeprowadzając kontrolę, na okoliczność której spisano protokół w dniu 21 maja 2013; postępowanie jest w toku. Skoro już jest wszczęte postępowanie administracyjne w sprawie złego stanu zachowania dworu w Miechowicach Oławskich , to - w ocenie organu konserwatorskiego- brak jest interesu społecznego do wszczynania ponownie postępowania w tej samej sprawie.
Przesłanka druga oparta jest na niedookreślonym pojęciu "interesu społecznego". Interes ten "nie jest ustalony raz na zawsze, lecz jest zmienny w czasie, a nawet w danym czasie jest często rozumiany niejednolicie" (E. Ochendowski, Prawo administracyjne..., s. 6). W rezultacie zatem ocena wystąpienia tej przesłanki (uznanie określonego interesu za społeczny) należy do organu administracyjnego (por. M. Wyrzykowski, "Interes społeczny"..., s. 342).
W sprawie tej, jak wyżej stwierdzono, brak drugiej przesłanki, o której mowa w art.31 § 1 kpa, zatem brak jest podstaw prawnych do wszczęcia postępowania we wnioskowanej sprawie.
W tym stanie rzeczy postanowiono jak w sentencji.
Na niniejsze postanowienie służy zażalenie do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w terminie 7 dni licząc od daty otrzymania niniejszego pisma - za moim pośrednictwem.
"Organ" wspina się na wyżyny interpretacji prawa. Nie ma żadnego interesu społecznego w ratowaniu dziedzictwa kulturowego....
4 lipca 2013 r stowarzyszenie "Monitoring Zabytków" uznało że do rejestru należy wpisać zabytek ruchomy w postaci stropów wpisanego już do rejestru zabytków dworu w Miechowicach Oławskich:
Działając w oparciu o art. 31 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, w związku z zagrożeniem zniszczeniem obiektu zabytkowego o znacznej wartości historycznej, artystycznej i majątkowej, wnosimy o bezzwłoczne wszczęcie postępowania administracyjnego w sprawie wpisania do rejestru zabytków, drewnianych, malowanych stropów znajdujących się w renesansowym dworze we wsi Miechowice Oławskie, wpisanym do rejestru zabytków pod nr A/2434/456/W.
Żonglerka pismami i paragrafami zdaje się nie mieć końca. W tym czasie deszcz niszczy kolejne fragmenty cennego zabytku...
