Jałmużna na zabytki - subiektywna analiza
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przyznało dotacje na remonty dolnośląskich zabytków. Jak możemy przeczytać w artykule na gazeta.pl: o ministerialną pomoc przy remoncie zabytku mogli starać się zarówno prywatni właściciele zabytków, jak i samorządy i inne jednostki organizacyjne. Każdy mógł zgłosić dwa wnioski na co najmniej 25 tys. zł dotacji - największe przyznane dofinansowania sięgają 2 mln zł. Przydzielone fundusze to kropla w morzu potrzeb całego regionu, jednak i ta kropla jest potrzebna żeby uratować część jego dziedzictwa kulturalnego i historycznego. Tylko czy te pieniądze na pewno ratują zabytki, które tego wymagają ? Na pewno te, których właściciele złożyli wnioski. Pieniądze rozdane, ministerstwo odtrąbi kolejny sukces ale wnikliwa analiza nie skłania do optymistycznych wniosków.
I. Kościoły katolickie:
- Rzymskokatolicka parafia pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Strzegomiu - Strzegom, Bazylika (XIV w.): kontynuacja prac przy elewacjach zewnętrznych - konserwacja ratunkowa XVI- i XVII-wiecznych płyt epitafijnych wmurowanych w elewację kościoła - 150 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. Wniebowzięcia NMP w Pisarzowicach - Raszów, kościół filialny pw. Niepokalanego Poczęcia NMP - kaplica grobowa rodziny Schaffgotschów - nagrobki i płyty epitafijne (XVI i XVII w.): prace konserwatorskie - kontynuacja - 100 tys. zł,
- Klasztor oo. Dominikanów - Wrocław, kościół pw. św. Wojciecha oo. Dominkanów (XIV w.): prace remontowe pokrycia dachu kościoła - remont wieży kościoła - etap II - 250 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. Wniebowzięcia NMP i św. Maternusa w Lubomierzu - Lubomierz, kościół Wniebowzięcia NMP i św. Maternusa - barokowe malowidło ze sceną Przemienienia Pańskiego na zachodnim przęśle nawy głównej: konserwacja - 300 tys. zł,
- Kongregacja Sióstr Miłosierdzia św. Karola Boromeusza w Trzebnicy - Trzebnica, klasztor pocysterski (XVII/XVIII w.): remont dachu i poddasza wraz z wieżami od poziomu trzeciej kondygnacji nadziemnej - środkowa część wschodniego skrzydła - kontynuacja - 800 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka św. Mikołaja w Nowej Rudzie - Nowa Rudna, kościół pw. św. Mikołaja (XIX w.): remont dachu - wymiana pokrycia - etap II - 170 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Jerzego w Dzierżoniowie - Dzierżoniów, kościół pw. św. Jerzego (XIII w.): prace konserwatorskie elewacji północnej - ceglanych wątków ścian zewnętrznych i detalu kamiennego oraz tynków (XIV-XVI w.), kontynuacja prac zabezpieczających bryłę kościoła - II etap - 300 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Tekli w Pławnej Dolnej - Pławna Dolna, kościół pw. św. Tekli (XV w.): remont więźby dachowej z wymianą pokrycia - kontynuacja - 140 tys. zł,
- Parafia Nawiedzenia NMP w Wambierzycach - Wambierzyce, Bazylika pw. Nawiedzenia NMP (XVIII w.): ratownicza rekonstrukcja tynków i malatur krużganków (odcinek od A do J) i kaplic (od nr 6 do 11) wokół nawy głównej - etap II (ostatni) - 150 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Górze - Góra, Kościół pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej (XV/XVI w.): remont elewacji - etap II - kontynuacja - 200 tys. zł.,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. Nawiedzenia NMP w Witoszowie Dolnym - Witoszów Dolny, kościół pw. Nawiedzenia NMP (XIII w.): remont dachu nad nawą, konstrukcji drewnianych i ścian murowanych - zagrożenie katastrofą budowlaną konstrukcji nawy kościoła - etap II - 250 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Jacka w Pogorzeliskach - Pogorzeliska, kościół pw. św. Jacka (XVII w.): naprawa konstrukcji dachowej i stropu nawy głównej i kruchty wraz z wymianą pokrycia - 150 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Antoniego Padewskiego w Pieszycach - Pieszyce, kościół pw. św. Antoniego Padewskiego (XIX w.): remont i konserwacja północnej elewacji korpusu - etap VI - 300 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. Wniebowzięcia NMP w Krzeszowie - Krzeszów, kościół pw. Wniebowzięcia NMP - Kaplica Marii Magdaleny (1738 r.): renowacja - 200 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Wniebowzięcia NMP i św. Jana Chrzciciela w Henrykowie - Henryków, kościół pw. Wniebowzięcia NMP i św. Jana Chrzciciela - Mauzoleum Piastów (XIV w.): konserwatorskie prace ratunkowe - 250 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. Wniebowzięcia NMP w Świerzawie - Świerzawa, kościół pw. Wniebowzięcia NMP (XIV w.): prace remontowe przy dachu wraz z montażem instalacji odgromowej - kontynuacja - 100 tys. zł,
- Zgromadzenie Redemptorystów, Dom Zakonny w Bardzie - Bardo Śląskie, pocysterski klasztor - obecnie Muzeum Sztuki Sakralnej (1716 r.): montaż systemu sygnalizacji pożaru - 75 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Anny w Ząbkowicach Śląskich - Ząbkowice Śląskie, kościół pw. św. Anny (XIV w.): prace konserwatorskie przy elewacji - II etap - 250 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Elżbiety - Wrocław, kościół bazyliki mniejszej pw. św. Elżbiety (XIV/XVIII w.): prace konserwatorskie, restauratorskie i remontowe przy dwóch kamiennych portalach wieży kościelnej i wejścia do wieży oraz czterech epitafiach wieży kościelnej - kontynuacja prac - 200 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka Nawiedzenia NMP w Bardzie - Bardo, Kaplica Różańcowa Zmartwychwstania Jezusa Chrystusa (XX w.): prace remontowo-restauratorskie - 200 tys. zł,
- Zgromadzenie Córek Maryi Wspomożycielki - Wrocław, kościół św. Anny (XIV w.): rewaloryzacja elewacji - etap IV - 200 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Barbary w Stoszowicach - Stoszowice, kościół pw. św. Barbary (XV w.): wymiana pokrycia dachowego wraz z remontem więźby dachowej - 150 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Jadwigi Śląskiej w Miłkowie - Miłków, kościół pw. św. Jadwigi Śląskiej (XV/XVI w.): konserwacja kamiennej elewacji wieży kościoła - ostatni etap II - 100 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. Zwiastowania NMP w Mirsku - Mirsk, kaplica pw. św. Barbary (XVIII w.) : remont kapitalny dachu - 80 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Chojnowie - Chojnów, kościół pw. św. Apostołów Piotra i Pawła (1390-1468 r.): montaż systemu przeciwpożarowego i antywłamaniowego - 40 tys. zł,
- Kościół Rektoralny pw. św. Macieja - Wrocław, Kościół Rektoralny pw. św. Macieja (XIII w.): kompleksowe prace konserwatorskie - nawa i północny transept z późnobarokowym ołtarzem - III etap - 150 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. Nawiedzenia NMP w Witoszowie Dolnym - Witoszów Dolny, kościół pw. Nawiedzenia NMP (XIII w.): remont budowlano-konserwatorski polegający na zabezpieczeniu zagrożonej katastrofą budowlaną konstrukcji wieży kościoła - etap III ostatni - 100 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Stanisława, Doroty i Wacława (XIV w.): konserwacja i pomalowanie tynków wewnątrz kościoła - etap II - 300 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. Wniebowzięcia NMP w Krzeszowie - Krzeszów, kościół pw. Wniebowzięcia NMP (XVIII w.): konserwacja barokowych polichromii ściennych J.W. Neunhertza w Kaplicy Emmanuela - 200 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Apostołów Piotra i Pawła - Legnica, kościół pw. św. Apostołów Piotra i Pawła (XIV w.): prace konserwatorskie i restauratorskie w trzech przęsłach środkowej części nawy głównej - 200 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka Kolegiata pw. Wniebowzięcia NMP - Głogów, kolegiata (XII w., przeb. XV w.): odbudowa i sklepienia nawy bocznej południowej - 400 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Strzegomiu - Strzegom, kościół pw. św. Barbary (XIV w.): remont dachu - 350 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Jadwigi - Ząbkowice Śląskie, kościół pw. św. Jadwigi (XVIII w.): ratunkowe prace konserwatorskie i budowlane we wnętrzu - etap II - 250 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. Wniebowzięcia NMP w Wojanowie - Wojanów, kościół pw. Wniebowzięcia NMP (XIV w.): remont dachu z wymianą pokrycia - 200 tys. zł,
razem 7 255 000 (47,55% całej kwoty)
Lista jest bardzo długa. Niemal połowę pieniędzy dostaną parafie rzymskokatolickie co jest już tradycją. Wielu oburzy to zestawienie, ale trzeba pamiętać, że kościół katolicki jest największym użytkownikiem obiektów zabytkowych w naszym kraju i zazwyczaj utrzymuje je w dobrym stanie, czego nie można powiedzieć o samorządach i prywatnych właścicielach. W tych obiektach jest ogromna ilość wysokiej klasy zabytków ruchomych które muszą być konserwowane co jakiś czas. Można powiedzieć - przecież kościoły utrzymują wierni i parafie stać na wiele. To jest jedna strona medalu, z drugiej widzimy że dotacje dostały także małe wiejskie kościółki w których jest niewielka liczba, ubogich zazwyczaj, wiernych. Jest jeszcze pytanie o remonty z funduszy państwowych kościołów wrocławskich, tych leżących na szlakach pielgrzymkowych i będącyh atrakcjami turystycznymi odwiedzanymi przez tysiące turystów. Często są one w doskonałym stanie, a fundusze pójdą na kosmetykę, gdy potrzebne są w obiektach popadających w ruinie. Kuriozalna jest kwota 300 000 złotych na renowację obrazu w jednej z parafii. Tyle samo przyznano na remonty zamków w Ząbkowicach Śląskich lub w Prochowicach. Obraz nie leży pod stertą desek na podwórzu - mógł jeszcze poczekać...
II. Kościoły innych wyznań:
- Parafia Ewangelicko-Augsburska w Świdnicy - Świdnica, Kościół Pokoju - cmentarz (XVII w.): rewitalizacja - ostateczne prace ratujące przed całkowitym zniszczeniem - IV etap - 300 tys. zł dofinansowania
- Parafia Ewangelicko-Augsburska w Świdnicy - Świdnica, Kościół Pokoju - ołtarz wraz z licem empory wschodniej (XVIII w.): konserwacja - 450 tys. zł.,
- Parafia Ewangelicko-Augsburska w Jaworze - Jawor, Kościół Pokoju (1654-55): zabezpieczenie, zachowanie i utrwalenie zagrożonej substancji ścian, stropu, lóż szlacheckich rodu von Hochberg i von Schweinitz oraz witraży w apsydzie - 300 tys. zł,
- Katedralna Parafia Prawosławna pw. Narodzenia Przenajświętszej Bogarodzicy - Wrocław, Prawosławna Cerkiew Katedralna pw. Narodzenia Przenajświętszej Bogarodzicy (XV w.): remont wieży głównej katedry - II etap - 200 tys. zł,
- Parafia Ewangelicko-Augsburska pw. NMP w Legnicy - Legnica, kościół pw. NMP (XIV-XIX w.): wzmocnienie konstrukcji wież, powstrzymanie katastrofy budowlanej - III etap ostatni - 700 tys. zł,
- Diecezja Wrocławska Kościoła Polskokatolickiego - Wrocław, kościół pw. św. Marii Magdaleny (XIV w.): prace konserwatorskie przy elewacjach wieży północnej - II etap - 400 tys. zł.
razem 2 350 000 (14,79% całej kwoty)
Podobną sytuację mamy w przypadku kościołów ewangelickich - szczególnie tych najpiękniejszych i najcenniejszych jakimi są Kościoły Pokoju w Jaworze i w Świdnicy. Ponad milion złotych na zachowanie i utrwalenie zagrożonej substancji . Substancja ta nie jest tak zagrożona jak dziesiątki kościołów ewangelickich na Dolnym Śląsku do wnętrz których leje się deszcz i śnieg. Ten milion złotych mógł uratować przepiękną i również cenną świątynię w Żeliszowie, a Kościoły Pokoju, wpisane przecież na listę UNESCO i tak by sobie poradziły. Podobnie jak w Żeliszowie nie ma w nich wielu ewangelików co obala argument o sensie lokowania tam pieniędzy. Tutaj jak na dłoni widać chory system przydzielania dotacji w Polsce. Do kogo mieć pretensje ? Do pastora Pytla ze Świdnicy ? Co najwyżej można mu pogratulować doskonałej pracy, za którą znalazł się na samym szczycie ocenionych projektów. Samorządowcy z Bolesławca wniosku nie złożyli. Nie mieli czasu, chęci, umiejętności ? W związku z tym do kościoła w Żeliszowie leje się deszcz strumieniami z dziurawego dachu.
III. Zamki, pałace i dwory
- Gmina Walim - Zagórze Śląskie, Zamek Grodno (XIII w.): zabezpieczenie konstrukcji dawna basteja wschodnia oraz wieża bramna (dawna kaplica) - 200 tys. zł,
- Fundacja Doliny Pałaców i Ogrodów Kotliny Jeleniogórskiej - Bukowiec, budynek mieszkalno-gospodarczy na terenie zespołu pałacowo-parkowego (XIX w.): ratownicze, konstrukcyjne prace budowlane w skrzydle południowym - 200 tys. zł,
- Fundacja Doliny Pałaców i Ogrodów Kotliny Jeleniogórskiej - Bukowiec, dawny browar na terenie zespołu pałacowo-parkowego (XIX w.): remont dachu - 200 tys. zł,
- Przedsiębiorstwo Zamek Książ w Wałbrzychu - Wałbrzych, Mauzoleum Hochbergów (1734 r.): remont poszycia dachowego z remontem instalacji odgromowej, elewacji i schodów - 100 tys. zł,
Adam i Danuta Wawrzyniak - Prochowice, zamek (XIII-XVII w.): prace konserwatorskie i restauratorskie przy dachu - etap V - 300 tys. zł,
- Gmina Ząbkowice Śląskie - Ząbkowice Śląskie, Zamek (XIV - XVI w.): prace zabezpieczające korony murów skrzydła wschodniego i południowego oraz prace konserwatorsko-zabezpieczające południowo-wschodniej bastei - II etap - 500 tys. zł,
- Fundacja Pałac Gorzanów - Gorzanów, założenie pałacowo-parkowe (XVI i XVII w.): prace budowlano-zabezpieczające - 500 tys. zł,
razem 2 000 000 (12,59% całej kwoty)
Padają różne liczby zamków, pałaców i dworów na Dolnym Śląsku. Jest ich na pewno kilkaset, chociaż są tacy, którzy mówią o ponad 1000 takich obiektów. Dotacje otrzymały 3 zamki, jedno mauzoleum zamkowe, jeden pałac i jeden folwark. To jest klęska. Gdy spojrzymy że Agencja Nieruchomości Rolnych i gminy będące właścicielami zabytkowych rezydencji praktycznie nie interesują się tym żeby otrzymać ministerialne pieniądze to mamy pełen obraz sytuacji tych obiektów. Tylko w Walimiu i Ząbkowicach Śląskich samorządowcy uznali że warto dostać dofinansowanie. Co robi reszta urzędników ? Można to określić jednym zdaniem - przez zaniechanie i niekompetencję bezkarnie i bezmyślnie niszczą nasz wspólny majątek, który jest w ich władaniu. O prywatnych właścicielach nie ma nawet co wspominać. Większość kompletnie nie interesuje się swoją własnością, a chory system sprawia że są w ten sposób skazane na zagładę. Inna sprawa, że znany jest przypadek gdy dotacje otrzymuje XIX-wieczna stodoła w innym regionie kosztem średniowiecznego zamku na Dolnym Śląsku.
Inne zabytki:
- Forteczny Park Kulturowy w Srebrnej Górze - Srebrna Góra, Twierdza (XVIII w.): kontynuacja remontu Donjonu, Bastionu Dolnego i Bastionu Kawaler - 800 tys. zł,
- Radosław Łuka - Księginice Małe, plebania (ok. 1790 r.): rewaloryzacja i rewitalizacja - 300 tys. zł,
- Euro Trade And Financial Services Marcin Pilszak - Bogatynia, dom o konstrukcji przysłupowo-zrębowo-ryglowej (ok. 1810 r.): zabezpieczenie i rekonstrukcja po powodzi - etap II - 200 tys. zł,
- Gmina Lubawka - Chełmsko Śląskie, Domy Tkaczy Śląskich (XVIII w.): wymiana pokrycia dachowego, gonty drewniane budynków nr 17, 18, 20, naprawa tynków i impregnacja drewnianej elewacji, naprawa stolarki okiennej i drzwiowej, naprawa chodnika z klinkieru drogowego i kostki - 200 tys. zł,
- Gmina Bystrzyca Kłodzka - Bystrzyca Kłodzka, system fortyfikacji miejskich (XV w.): prace konserwatorskie oraz roboty budowlane przy południowo-wschodnim odcinku murów obronnym - III etap - 500 tys. zł,
- Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju - Duszniki-Zdrój, Muzeum Papiernictwa (XVII i XVIII w.): montaż systemu przeciwpożarowego, antywłamaniowego i instalacji odgromowej - etap V - 200 tys. zł,
- Muzeum Miedzi w Legnicy - Legnickie Pole, dawny kościół pw. Trójcy Świętej obecnie Muzeum Bitwy Legnickiej (XV w.): wykonanie sygnalizacji ppoż. i instalacji antywłamaniowej - 35 tys. zł,
- Gmina Legnica - Legnica, Akademia Rycerska skrzydło E i D (XVIII w.): remont i rewaloryzacja - kontynuacja - 100 tys. zł,
- Fundacja Lubiąż - Lubiąż, zespół obiektów pocysterskich - budynek klasztorny/biblioteka (XVII w.): prace konserwatorskie na ścianie wschodniej - 100 tys. zł,
- Powiat Legnicki - Legnickie Pole, pobenedyktyński zespół klasztorny (XVIII w.): restauracja i odnowienie wraz z osuszeniem elewacji frontowej budynków nr 6 i 7 - 400 tys. zł,
- Gmina Stoszowice - Srebrna Góra, Wiadukt Żdanowski (XX w.): prace zabezpieczające, remont i rewaloryzacja - kontynuacja prac - 600 tys. zł,
- Muzeum Architektury we Wrocławiu - Wrocław, budynek Muzeum Architektury (XV w. odb. XX w.): remont dachu - 750 tys. zł,
- Tadeusz Bijak - Chojnów, mury miejskie (XIV, XV i XVI w.): odbudowa uszkodzonego muru wraz z naprawą konstrukcji - 100 tys. zł.
razem 4 285 000 (25,08% całej kwoty)
I. Kościoły katolickie:
- Rzymskokatolicka parafia pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Strzegomiu - Strzegom, Bazylika (XIV w.): kontynuacja prac przy elewacjach zewnętrznych - konserwacja ratunkowa XVI- i XVII-wiecznych płyt epitafijnych wmurowanych w elewację kościoła - 150 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. Wniebowzięcia NMP w Pisarzowicach - Raszów, kościół filialny pw. Niepokalanego Poczęcia NMP - kaplica grobowa rodziny Schaffgotschów - nagrobki i płyty epitafijne (XVI i XVII w.): prace konserwatorskie - kontynuacja - 100 tys. zł,
- Klasztor oo. Dominikanów - Wrocław, kościół pw. św. Wojciecha oo. Dominkanów (XIV w.): prace remontowe pokrycia dachu kościoła - remont wieży kościoła - etap II - 250 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. Wniebowzięcia NMP i św. Maternusa w Lubomierzu - Lubomierz, kościół Wniebowzięcia NMP i św. Maternusa - barokowe malowidło ze sceną Przemienienia Pańskiego na zachodnim przęśle nawy głównej: konserwacja - 300 tys. zł,
- Kongregacja Sióstr Miłosierdzia św. Karola Boromeusza w Trzebnicy - Trzebnica, klasztor pocysterski (XVII/XVIII w.): remont dachu i poddasza wraz z wieżami od poziomu trzeciej kondygnacji nadziemnej - środkowa część wschodniego skrzydła - kontynuacja - 800 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka św. Mikołaja w Nowej Rudzie - Nowa Rudna, kościół pw. św. Mikołaja (XIX w.): remont dachu - wymiana pokrycia - etap II - 170 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Jerzego w Dzierżoniowie - Dzierżoniów, kościół pw. św. Jerzego (XIII w.): prace konserwatorskie elewacji północnej - ceglanych wątków ścian zewnętrznych i detalu kamiennego oraz tynków (XIV-XVI w.), kontynuacja prac zabezpieczających bryłę kościoła - II etap - 300 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Tekli w Pławnej Dolnej - Pławna Dolna, kościół pw. św. Tekli (XV w.): remont więźby dachowej z wymianą pokrycia - kontynuacja - 140 tys. zł,
- Parafia Nawiedzenia NMP w Wambierzycach - Wambierzyce, Bazylika pw. Nawiedzenia NMP (XVIII w.): ratownicza rekonstrukcja tynków i malatur krużganków (odcinek od A do J) i kaplic (od nr 6 do 11) wokół nawy głównej - etap II (ostatni) - 150 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Górze - Góra, Kościół pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej (XV/XVI w.): remont elewacji - etap II - kontynuacja - 200 tys. zł.,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. Nawiedzenia NMP w Witoszowie Dolnym - Witoszów Dolny, kościół pw. Nawiedzenia NMP (XIII w.): remont dachu nad nawą, konstrukcji drewnianych i ścian murowanych - zagrożenie katastrofą budowlaną konstrukcji nawy kościoła - etap II - 250 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Jacka w Pogorzeliskach - Pogorzeliska, kościół pw. św. Jacka (XVII w.): naprawa konstrukcji dachowej i stropu nawy głównej i kruchty wraz z wymianą pokrycia - 150 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Antoniego Padewskiego w Pieszycach - Pieszyce, kościół pw. św. Antoniego Padewskiego (XIX w.): remont i konserwacja północnej elewacji korpusu - etap VI - 300 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. Wniebowzięcia NMP w Krzeszowie - Krzeszów, kościół pw. Wniebowzięcia NMP - Kaplica Marii Magdaleny (1738 r.): renowacja - 200 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Wniebowzięcia NMP i św. Jana Chrzciciela w Henrykowie - Henryków, kościół pw. Wniebowzięcia NMP i św. Jana Chrzciciela - Mauzoleum Piastów (XIV w.): konserwatorskie prace ratunkowe - 250 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. Wniebowzięcia NMP w Świerzawie - Świerzawa, kościół pw. Wniebowzięcia NMP (XIV w.): prace remontowe przy dachu wraz z montażem instalacji odgromowej - kontynuacja - 100 tys. zł,
- Zgromadzenie Redemptorystów, Dom Zakonny w Bardzie - Bardo Śląskie, pocysterski klasztor - obecnie Muzeum Sztuki Sakralnej (1716 r.): montaż systemu sygnalizacji pożaru - 75 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Anny w Ząbkowicach Śląskich - Ząbkowice Śląskie, kościół pw. św. Anny (XIV w.): prace konserwatorskie przy elewacji - II etap - 250 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Elżbiety - Wrocław, kościół bazyliki mniejszej pw. św. Elżbiety (XIV/XVIII w.): prace konserwatorskie, restauratorskie i remontowe przy dwóch kamiennych portalach wieży kościelnej i wejścia do wieży oraz czterech epitafiach wieży kościelnej - kontynuacja prac - 200 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka Nawiedzenia NMP w Bardzie - Bardo, Kaplica Różańcowa Zmartwychwstania Jezusa Chrystusa (XX w.): prace remontowo-restauratorskie - 200 tys. zł,
- Zgromadzenie Córek Maryi Wspomożycielki - Wrocław, kościół św. Anny (XIV w.): rewaloryzacja elewacji - etap IV - 200 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Barbary w Stoszowicach - Stoszowice, kościół pw. św. Barbary (XV w.): wymiana pokrycia dachowego wraz z remontem więźby dachowej - 150 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Jadwigi Śląskiej w Miłkowie - Miłków, kościół pw. św. Jadwigi Śląskiej (XV/XVI w.): konserwacja kamiennej elewacji wieży kościoła - ostatni etap II - 100 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. Zwiastowania NMP w Mirsku - Mirsk, kaplica pw. św. Barbary (XVIII w.) : remont kapitalny dachu - 80 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Chojnowie - Chojnów, kościół pw. św. Apostołów Piotra i Pawła (1390-1468 r.): montaż systemu przeciwpożarowego i antywłamaniowego - 40 tys. zł,
- Kościół Rektoralny pw. św. Macieja - Wrocław, Kościół Rektoralny pw. św. Macieja (XIII w.): kompleksowe prace konserwatorskie - nawa i północny transept z późnobarokowym ołtarzem - III etap - 150 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. Nawiedzenia NMP w Witoszowie Dolnym - Witoszów Dolny, kościół pw. Nawiedzenia NMP (XIII w.): remont budowlano-konserwatorski polegający na zabezpieczeniu zagrożonej katastrofą budowlaną konstrukcji wieży kościoła - etap III ostatni - 100 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Stanisława, Doroty i Wacława (XIV w.): konserwacja i pomalowanie tynków wewnątrz kościoła - etap II - 300 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. Wniebowzięcia NMP w Krzeszowie - Krzeszów, kościół pw. Wniebowzięcia NMP (XVIII w.): konserwacja barokowych polichromii ściennych J.W. Neunhertza w Kaplicy Emmanuela - 200 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Apostołów Piotra i Pawła - Legnica, kościół pw. św. Apostołów Piotra i Pawła (XIV w.): prace konserwatorskie i restauratorskie w trzech przęsłach środkowej części nawy głównej - 200 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka Kolegiata pw. Wniebowzięcia NMP - Głogów, kolegiata (XII w., przeb. XV w.): odbudowa i sklepienia nawy bocznej południowej - 400 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Strzegomiu - Strzegom, kościół pw. św. Barbary (XIV w.): remont dachu - 350 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Jadwigi - Ząbkowice Śląskie, kościół pw. św. Jadwigi (XVIII w.): ratunkowe prace konserwatorskie i budowlane we wnętrzu - etap II - 250 tys. zł,
- Parafia Rzymskokatolicka pw. Wniebowzięcia NMP w Wojanowie - Wojanów, kościół pw. Wniebowzięcia NMP (XIV w.): remont dachu z wymianą pokrycia - 200 tys. zł,
razem 7 255 000 (47,55% całej kwoty)
Lista jest bardzo długa. Niemal połowę pieniędzy dostaną parafie rzymskokatolickie co jest już tradycją. Wielu oburzy to zestawienie, ale trzeba pamiętać, że kościół katolicki jest największym użytkownikiem obiektów zabytkowych w naszym kraju i zazwyczaj utrzymuje je w dobrym stanie, czego nie można powiedzieć o samorządach i prywatnych właścicielach. W tych obiektach jest ogromna ilość wysokiej klasy zabytków ruchomych które muszą być konserwowane co jakiś czas. Można powiedzieć - przecież kościoły utrzymują wierni i parafie stać na wiele. To jest jedna strona medalu, z drugiej widzimy że dotacje dostały także małe wiejskie kościółki w których jest niewielka liczba, ubogich zazwyczaj, wiernych. Jest jeszcze pytanie o remonty z funduszy państwowych kościołów wrocławskich, tych leżących na szlakach pielgrzymkowych i będącyh atrakcjami turystycznymi odwiedzanymi przez tysiące turystów. Często są one w doskonałym stanie, a fundusze pójdą na kosmetykę, gdy potrzebne są w obiektach popadających w ruinie. Kuriozalna jest kwota 300 000 złotych na renowację obrazu w jednej z parafii. Tyle samo przyznano na remonty zamków w Ząbkowicach Śląskich lub w Prochowicach. Obraz nie leży pod stertą desek na podwórzu - mógł jeszcze poczekać...
II. Kościoły innych wyznań:
- Parafia Ewangelicko-Augsburska w Świdnicy - Świdnica, Kościół Pokoju - cmentarz (XVII w.): rewitalizacja - ostateczne prace ratujące przed całkowitym zniszczeniem - IV etap - 300 tys. zł dofinansowania
- Parafia Ewangelicko-Augsburska w Świdnicy - Świdnica, Kościół Pokoju - ołtarz wraz z licem empory wschodniej (XVIII w.): konserwacja - 450 tys. zł.,
- Parafia Ewangelicko-Augsburska w Jaworze - Jawor, Kościół Pokoju (1654-55): zabezpieczenie, zachowanie i utrwalenie zagrożonej substancji ścian, stropu, lóż szlacheckich rodu von Hochberg i von Schweinitz oraz witraży w apsydzie - 300 tys. zł,
- Katedralna Parafia Prawosławna pw. Narodzenia Przenajświętszej Bogarodzicy - Wrocław, Prawosławna Cerkiew Katedralna pw. Narodzenia Przenajświętszej Bogarodzicy (XV w.): remont wieży głównej katedry - II etap - 200 tys. zł,
- Parafia Ewangelicko-Augsburska pw. NMP w Legnicy - Legnica, kościół pw. NMP (XIV-XIX w.): wzmocnienie konstrukcji wież, powstrzymanie katastrofy budowlanej - III etap ostatni - 700 tys. zł,
- Diecezja Wrocławska Kościoła Polskokatolickiego - Wrocław, kościół pw. św. Marii Magdaleny (XIV w.): prace konserwatorskie przy elewacjach wieży północnej - II etap - 400 tys. zł.
razem 2 350 000 (14,79% całej kwoty)
Podobną sytuację mamy w przypadku kościołów ewangelickich - szczególnie tych najpiękniejszych i najcenniejszych jakimi są Kościoły Pokoju w Jaworze i w Świdnicy. Ponad milion złotych na zachowanie i utrwalenie zagrożonej substancji . Substancja ta nie jest tak zagrożona jak dziesiątki kościołów ewangelickich na Dolnym Śląsku do wnętrz których leje się deszcz i śnieg. Ten milion złotych mógł uratować przepiękną i również cenną świątynię w Żeliszowie, a Kościoły Pokoju, wpisane przecież na listę UNESCO i tak by sobie poradziły. Podobnie jak w Żeliszowie nie ma w nich wielu ewangelików co obala argument o sensie lokowania tam pieniędzy. Tutaj jak na dłoni widać chory system przydzielania dotacji w Polsce. Do kogo mieć pretensje ? Do pastora Pytla ze Świdnicy ? Co najwyżej można mu pogratulować doskonałej pracy, za którą znalazł się na samym szczycie ocenionych projektów. Samorządowcy z Bolesławca wniosku nie złożyli. Nie mieli czasu, chęci, umiejętności ? W związku z tym do kościoła w Żeliszowie leje się deszcz strumieniami z dziurawego dachu.
III. Zamki, pałace i dwory
- Gmina Walim - Zagórze Śląskie, Zamek Grodno (XIII w.): zabezpieczenie konstrukcji dawna basteja wschodnia oraz wieża bramna (dawna kaplica) - 200 tys. zł,
- Fundacja Doliny Pałaców i Ogrodów Kotliny Jeleniogórskiej - Bukowiec, budynek mieszkalno-gospodarczy na terenie zespołu pałacowo-parkowego (XIX w.): ratownicze, konstrukcyjne prace budowlane w skrzydle południowym - 200 tys. zł,
- Fundacja Doliny Pałaców i Ogrodów Kotliny Jeleniogórskiej - Bukowiec, dawny browar na terenie zespołu pałacowo-parkowego (XIX w.): remont dachu - 200 tys. zł,
- Przedsiębiorstwo Zamek Książ w Wałbrzychu - Wałbrzych, Mauzoleum Hochbergów (1734 r.): remont poszycia dachowego z remontem instalacji odgromowej, elewacji i schodów - 100 tys. zł,
Adam i Danuta Wawrzyniak - Prochowice, zamek (XIII-XVII w.): prace konserwatorskie i restauratorskie przy dachu - etap V - 300 tys. zł,
- Gmina Ząbkowice Śląskie - Ząbkowice Śląskie, Zamek (XIV - XVI w.): prace zabezpieczające korony murów skrzydła wschodniego i południowego oraz prace konserwatorsko-zabezpieczające południowo-wschodniej bastei - II etap - 500 tys. zł,
- Fundacja Pałac Gorzanów - Gorzanów, założenie pałacowo-parkowe (XVI i XVII w.): prace budowlano-zabezpieczające - 500 tys. zł,
razem 2 000 000 (12,59% całej kwoty)
Padają różne liczby zamków, pałaców i dworów na Dolnym Śląsku. Jest ich na pewno kilkaset, chociaż są tacy, którzy mówią o ponad 1000 takich obiektów. Dotacje otrzymały 3 zamki, jedno mauzoleum zamkowe, jeden pałac i jeden folwark. To jest klęska. Gdy spojrzymy że Agencja Nieruchomości Rolnych i gminy będące właścicielami zabytkowych rezydencji praktycznie nie interesują się tym żeby otrzymać ministerialne pieniądze to mamy pełen obraz sytuacji tych obiektów. Tylko w Walimiu i Ząbkowicach Śląskich samorządowcy uznali że warto dostać dofinansowanie. Co robi reszta urzędników ? Można to określić jednym zdaniem - przez zaniechanie i niekompetencję bezkarnie i bezmyślnie niszczą nasz wspólny majątek, który jest w ich władaniu. O prywatnych właścicielach nie ma nawet co wspominać. Większość kompletnie nie interesuje się swoją własnością, a chory system sprawia że są w ten sposób skazane na zagładę. Inna sprawa, że znany jest przypadek gdy dotacje otrzymuje XIX-wieczna stodoła w innym regionie kosztem średniowiecznego zamku na Dolnym Śląsku.
Inne zabytki:
- Forteczny Park Kulturowy w Srebrnej Górze - Srebrna Góra, Twierdza (XVIII w.): kontynuacja remontu Donjonu, Bastionu Dolnego i Bastionu Kawaler - 800 tys. zł,
- Radosław Łuka - Księginice Małe, plebania (ok. 1790 r.): rewaloryzacja i rewitalizacja - 300 tys. zł,
- Euro Trade And Financial Services Marcin Pilszak - Bogatynia, dom o konstrukcji przysłupowo-zrębowo-ryglowej (ok. 1810 r.): zabezpieczenie i rekonstrukcja po powodzi - etap II - 200 tys. zł,
- Gmina Lubawka - Chełmsko Śląskie, Domy Tkaczy Śląskich (XVIII w.): wymiana pokrycia dachowego, gonty drewniane budynków nr 17, 18, 20, naprawa tynków i impregnacja drewnianej elewacji, naprawa stolarki okiennej i drzwiowej, naprawa chodnika z klinkieru drogowego i kostki - 200 tys. zł,
- Gmina Bystrzyca Kłodzka - Bystrzyca Kłodzka, system fortyfikacji miejskich (XV w.): prace konserwatorskie oraz roboty budowlane przy południowo-wschodnim odcinku murów obronnym - III etap - 500 tys. zł,
- Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju - Duszniki-Zdrój, Muzeum Papiernictwa (XVII i XVIII w.): montaż systemu przeciwpożarowego, antywłamaniowego i instalacji odgromowej - etap V - 200 tys. zł,
- Muzeum Miedzi w Legnicy - Legnickie Pole, dawny kościół pw. Trójcy Świętej obecnie Muzeum Bitwy Legnickiej (XV w.): wykonanie sygnalizacji ppoż. i instalacji antywłamaniowej - 35 tys. zł,
- Gmina Legnica - Legnica, Akademia Rycerska skrzydło E i D (XVIII w.): remont i rewaloryzacja - kontynuacja - 100 tys. zł,
- Fundacja Lubiąż - Lubiąż, zespół obiektów pocysterskich - budynek klasztorny/biblioteka (XVII w.): prace konserwatorskie na ścianie wschodniej - 100 tys. zł,
- Powiat Legnicki - Legnickie Pole, pobenedyktyński zespół klasztorny (XVIII w.): restauracja i odnowienie wraz z osuszeniem elewacji frontowej budynków nr 6 i 7 - 400 tys. zł,
- Gmina Stoszowice - Srebrna Góra, Wiadukt Żdanowski (XX w.): prace zabezpieczające, remont i rewaloryzacja - kontynuacja prac - 600 tys. zł,
- Muzeum Architektury we Wrocławiu - Wrocław, budynek Muzeum Architektury (XV w. odb. XX w.): remont dachu - 750 tys. zł,
- Tadeusz Bijak - Chojnów, mury miejskie (XIV, XV i XVI w.): odbudowa uszkodzonego muru wraz z naprawą konstrukcji - 100 tys. zł.
razem 4 285 000 (25,08% całej kwoty)
Tutaj jest równie tragicznie jak w przypadku wcześniejszej pozycji. 800 000 złotych dla twierdzy w Srebrnej Górze jest kwotą symboliczną, szczególnie gdy porównamy to z 750 000 złotych na remont dachu Muzeum Architektury... W zasadzie nie ma co komentować ani kwot, ani ilości dotacji, szczególnie gdy zobaczymy ile jest takich zabytków na Dolnym Śląsku.
Każdy może analizować i wyciągać wnioski sam, jednak w jednym argumencie wszyscy się zgodzimy - system przyznawania dotacji jest chory i jeżeli się szybko nie zmieni pieniądze będą często wyrzucane w błoto. Nasze pieniądze. Nie jest ważny obiekt, ważny jest wniosek - od niego zależy wszystko. Jeżeli będzie się walił średniowieczny kościół i nie będzie miał kto wypisać papierka, lub wypisze go źle to kościół się zawali. Fundusze pójdą do kogoś, kto po raz setny będzie odmalowywał elewację nic nie znaczącego chlewika i jest "ekspertem" w wypełnianiu wymaganych zaświadczeń. Kto wypełni papierek za pałac w Brzezince, Parchowie, kościół w Żeliszowie, kamienicę w Lewinie Kłodzkim ? Po co w ministerstwie zatrudniani są eksperci jeżeli oceną wniosków tak naprawdę może zająć się średnio rozgarnięty pracownik biurowy bez żadnej specjalizacji ? Po co komu konserwatorzy zabytków i minister ? Jest inaczej i za dotacjami przemawiają merytoryczne argumenty ? Rzut oka na listę i nawet laik się zastanowi co tam robią niektóre zabytki... Wszystkich pogodzi jednak suma pieniędzy jaka została przyznana - kilkanaście milionów złotych na województwo, w którym jest kilka tysięcy zabytków - żałosne... Możemy to sobie wyobrazić porównując, że tyle kosztował remont biblioteki w Lesznie lub remont dworca kolejowego w Piotrkowie Trybunalskim.
lista pochodzi z artykułu
Ministerstwo pomoże w remontach dolnośląskich zabytków na gazeta.pl
lista pochodzi z artykułu
Ministerstwo pomoże w remontach dolnośląskich zabytków na gazeta.pl
