Wyburzają Bytom - kolej na wieżę ciśnień
Toczy się batalia o zachowanie żelbetowej wieży ciśnień w Bytomiu, której stan rzekomo zagraża życiu i zdrowiu ludzi więc zapowiada się jej wyburzenie. Wygląda na to że zginie kolejny obiekt, który trwale wpisał się w panoramę miasta. Po miejskich kamienicach, w tym tej najokazalszej na Pogodzie, kinie "Gloria" i wielu innych zabytkach jest to kolejny etap bezrefleksyjnego wyburzania Bytomia.
DECYZJA NR PINB.IV-7356 I 299 / 20l2
Na podstawie art. 66 ust.1 pkt 1, przy uwzględnieniu art 66 ust.2 oraz art.83 ust 1 ustawy z dnia 07 lipca I994r. - Prawo budowlane (Dz.U. nr 243/2010 poz.1623 tekst jednolity z póżn.zm.), w tym wprowadzonymi art 90 pkt 9 ustawy z dnia 24 lipca 1998r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej - w związku z reformą ustrojową państwa (Dz.U. nr 106, poz.668), w związku z art.4 ust 1 zd. 11 ustawy z dnia 05.06.1998r. o samorządzie powiatowym (Dz.U. nr 91 poz.578) oraz art.108 Kpa,
nakazuję:
Bytomskiemu Przedsiębiorstwu Komunalnemu Spółce z o.o.
jako Zarządzającemu zabudową wieży ciśnień na terenie posesji przy ul. Oświęcimskiej w Bytomiu
Wyłączenie z użytkowania wieży ciśnień, zlokalizowanej na terenie działki nr 185/23 przy ul. Oświęcimskiej w Bytomiu, której stan techniczny określono jako zły, stwarzając zagrożenie dla bezpieczeństwa mienia sąsiedniego i osób postronnych przebywających w pobliżu, do czasu podjęcia decyzji o losie przedmiotowej zabudowy, na podstawie wytycznych eksperta;
Skuteczne zabezpieczenie wyłączonego z użytkowania obiektu technologicznego przy ul-Oświęcimskiej w Bytomiu, przed dostępem osób postronnych wraz ze sprawowaniem nadzoru nad stanem wykonanych zabezpieczeń, do czasu wykonania docelowego remontu lub rozbiórki, zgodnie z podjętą decyzją o losie zabudowy, na podstawie wytycznych ekspertyzy.
Na mocy art. 108 kpa nadaje się niniejszej decyzji rygor natychmiastowej wykonalności.
UZASADNIENIE
Na podstawie otrzymanego w dniu w dniu 22 listopada br. zaleconego opracowania w postaci: Ekspertyzy techniczno-budowlanej wieży wodnej przy ul. Oświęcimskiej w Bytomiu, potwierdzono następujące uszkodzenia w przedmiotowym obiekcie. - postępującą korozję stali zbrojeniowej; - znaczne ubytki betonu (pierścień, słupy, wieńce i stężenia), odsłaniając zbrojenie; - cienką otulinę betonową wkładek, nie spełniającą wymogów ochrony zbrojenia: - raki, spękania i ubytki dużych fragmentów betonu w elementach Żelbetowych; •elementy stalowe (poręcze i stopnie schodów na .latarnię') wykazują ubytki, poluzowania osadzeń i duże ogniska korozji; - skorodowane wkładki (przerwanie ciągłości, pocienienie przekroju) powodują obniżenie nośności całej konstrukcji wieży. Jednoznacznie uznano zły stan techniczny wieży, a postępujący proces degradacji elementów konstrukcyjnych obiektu oraz przewidywana eksploatacja górnicza mogą doprowadzić do utraty przez wieżę stateczności, a w konsekwencji do awarii budowlanej. Zgodnie ze stanowiskiem opiniodawcy, w obecnym złym stanie technicznym wieża ciśnień nie może być użytkowana do jakichkolwiek celów, a przywrócenie jej funkcji jako wieży wodnej jest obecnie wykluczone. Zły stan techniczny wieży stwarza zagrożenie dla budynków stanowiących jej otoczenie oraz dla osób postronnych przebywających w pobliżu. Dlatego biorąc powyższe pod uwagę oraz oszacowany koszt koniecznych prac remontowo- naprawczych (pkt 7). zachodzi konieczność rozważenia celowości dalszego utrzymywania wieży, z podjęciem decyzji o jej ewentualnej rozbiórce. Ze względu na stanowisko eksperta oraz możliwe zagrożenie bezpieczeństwa konstrukcji obiektu, zasadnym stało się wydanie zakazu jego użytkowania do czasu podjęcia decyzji o losie zabudowy, z realizacją konsekwentnych czynności, co zostało sprecyzowane w sen tenty niniejszej decyzji Po realizacji nakazanych czynności należy zgłosić je właściwemu organowi nadzoru budowlanego.
Biorąc powyższe pod uwagę postanowiono orzec jak w sentencji decyzji.
Od decyzji przysługuje odwołanie do Śląskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego S Katowicach za pośrednictwem organu wydającego decyzję w terminie 14 dni od dnia doręczenia.
Pismo otrzymał także wspomniany Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Katowicach
W nawiązaniu do otrzymanego w dniu w dniu 22 listopada br. zaleconego opracowania w postaci: Ekspertyzy techniczno-budowlanej wieży wodnej przy ul. Oświęcimskiej w Bytomiu, potwierdzono następujące uszkodzenia w przedmiotowym obiekcie: - postępującą korozję stali zbrojeniowej; - znaczne ubytki betonu (pierścień, słupy, wieńce i stężenia), odsłaniając zbrojenie; - cienką otulinę betonową wkładek, nie spełniającą wymogów ochrony zbrojenia; - raki, Spękania i ubytki dużych fragmentów betonu w elementach żelbetowych; - elementy stalowe (poręcze i stopnie schodów na .latarnię") wykazują ubytki, poluzowania osadzeń i duże ogniska korozji; - skorodowane wkładki (przerwanie ciągłości, pocienienie przekroju) powodują obniżenie nośności całej konstrukcji wieży. Jednoznacznie uznano zły stan techniczny wieży, a postępujący proces degradacji elementów konstrukcyjnych obiektu oraz przewidywana eksploatacja górnicza mogą doprowadzić do utraty przez wieżę stateczności, doprowadzając w konsekwencji do awarii budowlanej. Zgodnie ze stanowiskiem opiniodawcy, w obecnym złym stanie technicznym wieża ciśnień nie może być użytkowana do jakichkolwiek celów, a przywrócenie jej funkcji jako wieży wodnej jest obecnie wykluczone. Zły stan techniczny wieży stwarza zagrożenie dla budynków stanowiących jej otoczenie oraz dla osób postronnych przebywających w pobliżu. Dlatego biorąc powyższe pod uwagę oraz oszacowany koszt koniecznych prac remon- towo-naprawczych (pkt.7), zachodzi konieczność rozważenia celowości dalszego utrzymywania wieży, z podjęciem decyzji o jej ewentualnej rozbiórce. Ponieważ obiekt jest chroniony lokalizacją na terenie planu miejscowego Dworska-Wschód oraz znalazł się w wykazie obiektów zabytkowych zgłoszonych do ujęcia w wojewódzkiej ewidencji zabytków, dlatego zasadnym stało się wystąpienie do Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o zaopiniowanie rozbiórki ruin, zgodnie zart.67 ust.3 Prawa budowlanego, co pozwoli na podjęcie stosownych działań, celem wyeliminowania istniejącego na tym terenie stanie zagrożenia bezpieczeństwa. Analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego jednoznacznie potwierdza bardzo zły stan techniczny bezużytecznych ruin, stwarzając realne zagrożenie bezpieczeństwa konstrukcji dla pozostałej zabudowy terenu, stanowiąc podstawę do zastosowania art.67 Prawa budowlanego, zwłaszcza że w obecnym stanie ruiny nie nadają się do remontu i odbudowy. Obecny stan techniczny ruin, mimo dozoru, bez możliwości zabezpieczenia stwarza realne zagrożenie katastrofą budowlaną (zawalenie osłabionej części nie statecznych elementów konstrukcji i stężeń), przy niekorzystnym wpływie warunków atmosferycznych okresu zimowego oraz przewidywanym wpływie eksploatacji górniczej. Biorąc powyższe pod uwagę zasadnym staje się wydanie przez organ nadzoru budowlanego nakazu administracyjnego w trybie art.67 obowiązującej ustawy Prawo budowlane, celem wyeliminowania stanu zagrożenia bezpieczeństwa na tym terenie. Dlatego Przy uwzględnieniu pełnego brzmienia art.67 Prawa budowlanego, ze względu na lokalizację obiektu oczekuje się konkretnego stanowiska służb konserwatorskich w trybie pilnym do 10 stycznia 2013r. w zakresie określenia możliwości rozbiórki zabudowy, zgodnie z dyspozycjami zawartymi w zaleconej opinii technicznej, za co z góry serdecznie dziękuję. Warto zwrócić również uwagę na fakt, że wydanie nakazu na ewentualną rozbiórkę przedmiotowej zabudowy powinno być poprzedzone przedstawieniem projektu rozbiórki, zawierającego technologię robót rozbiórkowych oraz sposób zabezpieczenia terenu i zabudowy sąsiedniej przy dokonanej rozbiórce.
Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Katowicach odpowiada:
W odpowiedzi na Państwa pismo z dnia 05.12.2012 r. (wpływ 10.12.2012 r.) dotyczące ewentualnej rozbiórki wieży wodnej zlokalizowanej w Bytomiu przy ul. Oświęcimskiej, śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach, informuje, że z punktu widzenia konserwatorskiego obiekt ten będący przykładem architektury przemysłowej o tradycjach funkcjonalizmu i prostej utylitarnej formie, wart jest zachowania poprzez adaptację, np. jako punkt widokowy. Możliwa jest również dowolna adaptacja szkieletu wieży.
Analizując dostarczoną dokumentację można stwierdzić, że istnieje możliwość dalszej eksploatacji wieży wodnej zlokalizowanej w Bytomiu przy ul. Oświęcimskiej po przeprowadzeniu koniecznych prac remontowo - naprawczych. Biorąc pod uwagę, że wieża wodnej zlokalizowanej w Bytomiu przy ul. Oświęcimskiej nie jest obiektem wpisanym do rejestru zabytków, a figurującym tylko w wykazie zabytków nieruchomych wyznaczonych przez śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Katowicach do ujęcia w wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków miasta Bytom, ostateczną decyzję co do ewentualnej rozbiórki ze względu na przepisy art. 67 Prawa budowlanego pozostawiamy w gestii Powiatowego Inspektor Nadzoru Budowlanego w Bytomiu.
Na podstawie art. 66 ust.1 pkt 1, przy uwzględnieniu art 66 ust.2 oraz art.83 ust 1 ustawy z dnia 07 lipca I994r. - Prawo budowlane (Dz.U. nr 243/2010 poz.1623 tekst jednolity z póżn.zm.), w tym wprowadzonymi art 90 pkt 9 ustawy z dnia 24 lipca 1998r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej - w związku z reformą ustrojową państwa (Dz.U. nr 106, poz.668), w związku z art.4 ust 1 zd. 11 ustawy z dnia 05.06.1998r. o samorządzie powiatowym (Dz.U. nr 91 poz.578) oraz art.108 Kpa,
nakazuję:
Bytomskiemu Przedsiębiorstwu Komunalnemu Spółce z o.o.
jako Zarządzającemu zabudową wieży ciśnień na terenie posesji przy ul. Oświęcimskiej w Bytomiu
Wyłączenie z użytkowania wieży ciśnień, zlokalizowanej na terenie działki nr 185/23 przy ul. Oświęcimskiej w Bytomiu, której stan techniczny określono jako zły, stwarzając zagrożenie dla bezpieczeństwa mienia sąsiedniego i osób postronnych przebywających w pobliżu, do czasu podjęcia decyzji o losie przedmiotowej zabudowy, na podstawie wytycznych eksperta;
Skuteczne zabezpieczenie wyłączonego z użytkowania obiektu technologicznego przy ul-Oświęcimskiej w Bytomiu, przed dostępem osób postronnych wraz ze sprawowaniem nadzoru nad stanem wykonanych zabezpieczeń, do czasu wykonania docelowego remontu lub rozbiórki, zgodnie z podjętą decyzją o losie zabudowy, na podstawie wytycznych ekspertyzy.
Na mocy art. 108 kpa nadaje się niniejszej decyzji rygor natychmiastowej wykonalności.
UZASADNIENIE
Na podstawie otrzymanego w dniu w dniu 22 listopada br. zaleconego opracowania w postaci: Ekspertyzy techniczno-budowlanej wieży wodnej przy ul. Oświęcimskiej w Bytomiu, potwierdzono następujące uszkodzenia w przedmiotowym obiekcie. - postępującą korozję stali zbrojeniowej; - znaczne ubytki betonu (pierścień, słupy, wieńce i stężenia), odsłaniając zbrojenie; - cienką otulinę betonową wkładek, nie spełniającą wymogów ochrony zbrojenia: - raki, spękania i ubytki dużych fragmentów betonu w elementach Żelbetowych; •elementy stalowe (poręcze i stopnie schodów na .latarnię') wykazują ubytki, poluzowania osadzeń i duże ogniska korozji; - skorodowane wkładki (przerwanie ciągłości, pocienienie przekroju) powodują obniżenie nośności całej konstrukcji wieży. Jednoznacznie uznano zły stan techniczny wieży, a postępujący proces degradacji elementów konstrukcyjnych obiektu oraz przewidywana eksploatacja górnicza mogą doprowadzić do utraty przez wieżę stateczności, a w konsekwencji do awarii budowlanej. Zgodnie ze stanowiskiem opiniodawcy, w obecnym złym stanie technicznym wieża ciśnień nie może być użytkowana do jakichkolwiek celów, a przywrócenie jej funkcji jako wieży wodnej jest obecnie wykluczone. Zły stan techniczny wieży stwarza zagrożenie dla budynków stanowiących jej otoczenie oraz dla osób postronnych przebywających w pobliżu. Dlatego biorąc powyższe pod uwagę oraz oszacowany koszt koniecznych prac remontowo- naprawczych (pkt 7). zachodzi konieczność rozważenia celowości dalszego utrzymywania wieży, z podjęciem decyzji o jej ewentualnej rozbiórce. Ze względu na stanowisko eksperta oraz możliwe zagrożenie bezpieczeństwa konstrukcji obiektu, zasadnym stało się wydanie zakazu jego użytkowania do czasu podjęcia decyzji o losie zabudowy, z realizacją konsekwentnych czynności, co zostało sprecyzowane w sen tenty niniejszej decyzji Po realizacji nakazanych czynności należy zgłosić je właściwemu organowi nadzoru budowlanego.
Biorąc powyższe pod uwagę postanowiono orzec jak w sentencji decyzji.
Od decyzji przysługuje odwołanie do Śląskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego S Katowicach za pośrednictwem organu wydającego decyzję w terminie 14 dni od dnia doręczenia.
Pismo otrzymał także wspomniany Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Katowicach
W nawiązaniu do otrzymanego w dniu w dniu 22 listopada br. zaleconego opracowania w postaci: Ekspertyzy techniczno-budowlanej wieży wodnej przy ul. Oświęcimskiej w Bytomiu, potwierdzono następujące uszkodzenia w przedmiotowym obiekcie: - postępującą korozję stali zbrojeniowej; - znaczne ubytki betonu (pierścień, słupy, wieńce i stężenia), odsłaniając zbrojenie; - cienką otulinę betonową wkładek, nie spełniającą wymogów ochrony zbrojenia; - raki, Spękania i ubytki dużych fragmentów betonu w elementach żelbetowych; - elementy stalowe (poręcze i stopnie schodów na .latarnię") wykazują ubytki, poluzowania osadzeń i duże ogniska korozji; - skorodowane wkładki (przerwanie ciągłości, pocienienie przekroju) powodują obniżenie nośności całej konstrukcji wieży. Jednoznacznie uznano zły stan techniczny wieży, a postępujący proces degradacji elementów konstrukcyjnych obiektu oraz przewidywana eksploatacja górnicza mogą doprowadzić do utraty przez wieżę stateczności, doprowadzając w konsekwencji do awarii budowlanej. Zgodnie ze stanowiskiem opiniodawcy, w obecnym złym stanie technicznym wieża ciśnień nie może być użytkowana do jakichkolwiek celów, a przywrócenie jej funkcji jako wieży wodnej jest obecnie wykluczone. Zły stan techniczny wieży stwarza zagrożenie dla budynków stanowiących jej otoczenie oraz dla osób postronnych przebywających w pobliżu. Dlatego biorąc powyższe pod uwagę oraz oszacowany koszt koniecznych prac remon- towo-naprawczych (pkt.7), zachodzi konieczność rozważenia celowości dalszego utrzymywania wieży, z podjęciem decyzji o jej ewentualnej rozbiórce. Ponieważ obiekt jest chroniony lokalizacją na terenie planu miejscowego Dworska-Wschód oraz znalazł się w wykazie obiektów zabytkowych zgłoszonych do ujęcia w wojewódzkiej ewidencji zabytków, dlatego zasadnym stało się wystąpienie do Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o zaopiniowanie rozbiórki ruin, zgodnie zart.67 ust.3 Prawa budowlanego, co pozwoli na podjęcie stosownych działań, celem wyeliminowania istniejącego na tym terenie stanie zagrożenia bezpieczeństwa. Analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego jednoznacznie potwierdza bardzo zły stan techniczny bezużytecznych ruin, stwarzając realne zagrożenie bezpieczeństwa konstrukcji dla pozostałej zabudowy terenu, stanowiąc podstawę do zastosowania art.67 Prawa budowlanego, zwłaszcza że w obecnym stanie ruiny nie nadają się do remontu i odbudowy. Obecny stan techniczny ruin, mimo dozoru, bez możliwości zabezpieczenia stwarza realne zagrożenie katastrofą budowlaną (zawalenie osłabionej części nie statecznych elementów konstrukcji i stężeń), przy niekorzystnym wpływie warunków atmosferycznych okresu zimowego oraz przewidywanym wpływie eksploatacji górniczej. Biorąc powyższe pod uwagę zasadnym staje się wydanie przez organ nadzoru budowlanego nakazu administracyjnego w trybie art.67 obowiązującej ustawy Prawo budowlane, celem wyeliminowania stanu zagrożenia bezpieczeństwa na tym terenie. Dlatego Przy uwzględnieniu pełnego brzmienia art.67 Prawa budowlanego, ze względu na lokalizację obiektu oczekuje się konkretnego stanowiska służb konserwatorskich w trybie pilnym do 10 stycznia 2013r. w zakresie określenia możliwości rozbiórki zabudowy, zgodnie z dyspozycjami zawartymi w zaleconej opinii technicznej, za co z góry serdecznie dziękuję. Warto zwrócić również uwagę na fakt, że wydanie nakazu na ewentualną rozbiórkę przedmiotowej zabudowy powinno być poprzedzone przedstawieniem projektu rozbiórki, zawierającego technologię robót rozbiórkowych oraz sposób zabezpieczenia terenu i zabudowy sąsiedniej przy dokonanej rozbiórce.
Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Katowicach odpowiada:
W odpowiedzi na Państwa pismo z dnia 05.12.2012 r. (wpływ 10.12.2012 r.) dotyczące ewentualnej rozbiórki wieży wodnej zlokalizowanej w Bytomiu przy ul. Oświęcimskiej, śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach, informuje, że z punktu widzenia konserwatorskiego obiekt ten będący przykładem architektury przemysłowej o tradycjach funkcjonalizmu i prostej utylitarnej formie, wart jest zachowania poprzez adaptację, np. jako punkt widokowy. Możliwa jest również dowolna adaptacja szkieletu wieży.
Analizując dostarczoną dokumentację można stwierdzić, że istnieje możliwość dalszej eksploatacji wieży wodnej zlokalizowanej w Bytomiu przy ul. Oświęcimskiej po przeprowadzeniu koniecznych prac remontowo - naprawczych. Biorąc pod uwagę, że wieża wodnej zlokalizowanej w Bytomiu przy ul. Oświęcimskiej nie jest obiektem wpisanym do rejestru zabytków, a figurującym tylko w wykazie zabytków nieruchomych wyznaczonych przez śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Katowicach do ujęcia w wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków miasta Bytom, ostateczną decyzję co do ewentualnej rozbiórki ze względu na przepisy art. 67 Prawa budowlanego pozostawiamy w gestii Powiatowego Inspektor Nadzoru Budowlanego w Bytomiu.
Natychmiast zareagowało stowarzyszenie "Monitoring Zabytków" z Bytomia występując o wpis wieży do rejstru zabytków wraz z bogatym uzasadnieniem oraz opinią eksperta kwestionującą ekspertyzę przedstawioną WUOZ w Katowicach:
Uzasadnienie
Wieża ciśnień przy ulicy Oświęcimskiej została wybudowana w latach 1934-36 przez firmę Kaller & Stachnik. Zaprojektowano ją z wykorzystaniem najnowszych wówczas technologii i z myślą o zapewnieniu pełnego zabezpieczenia przed występującymi w tym rejonie szkodami górniczymi. Wysokość wieży wynosi 44,3 metra. Cała konstrukcja, podparta jest w trzech punktach, za pomocą łożysk staliwnych (dwóch ruchomych i jednego stałego), które spoczywają na niezależnych płytach fundamentowych. Szyb klatki schodowej pomyślany jest jako niezależna konstrukcja oddylatowana od dna zbiornika. Również sam zbiornik, o pojemności 1000 m3 jest konstrukcją niezależną, nad którą umieszczono nadbudówkę w formie latarni.
Mamy do czynienia z wyjątkową konstrukcja inżynierską, która wyprzedzała swoją epokę.
Wszystkie elementy konstrukcji zostały zaprojektowane z zastosowaniem najnowszej myśli technicznej, która przyczyniła się do rozwoju inżynierskich konstrukcji żelbetowych.
W elementach konstrukcyjnych wieży nie mamy do czynienia z betonem zwykłym lecz betonem recepturowym ( najprawdopodobniej zaprojektowanym dla każdego elementu żelbetowego innym). Beton oparty nie na żwirze z rzeki Soły ale na żwirze odrzańskim najprawdopodobniej z okolic ujścia rzeki Olzy. Beton oparty na kruszywie odrzańskim miał wyjątkowe cechy fizyko -mechaniczne oraz wyjątkowy skład chemiczny.
Charakterystycznymi cechami kruszywa była czystość kruszywa, obecność ostro ziarnistego piasku, prawie zupełny brak płaskich frakcji kruszywa żwiru (powodującego wiele próżni w kruszywie), dużego procentu ziaren deterycznego kwarcu ( frakcja piaszczysta) oraz otoczaków skał krzemionkowych (we frakcji żwirowej). Wysoka jakość kruszywa oraz jego odporność mechaniczna i chemiczna wynika wprost z jego zasobności w SiO2. Zlewnia rzeki Olzy i górnego biegu Odry stanowi obszar wychodni skał związanych zarówno z karbonem produktywnym, kredową serią fliszową Karpat oraz eocenem formacji dębowieckiej. Duży udział w wymienionych formacjach stanowią: Górnośląska Seria Piaskowcowa, piaskowce lgockie i godulskie (które cechuje znaczny udział otoczaków skał krzemionkowych) oraz eoceńskie zlepieńce i piaskowce kwarcowe. Materiał niesiony przez rzekę był w dużej mierze dojrzały, dobrze obtoczony i wysortowany już w skale macierzystej. Dlatego też nawet stosunkowo krótka droga transportu (górny bieg rzeki) doprowadziła do sedymentacji tak znakomitego kruszywa, które było przedmiotem badań na początku lat trzydziestych XX w. i stosowane w wyjątkowo odpowiedzialnych konstrukcjach inżynierskich jak wieże ciśnień, żelbetowe wieże nadszybia. Beton oparty na tym kruszywie pozwalał na znaczne zmniejszenie zużycia cementu portlandzkiego przy znacznej zwiększonej wytrzymałości kostkowej po 28 dniach min. 220 kg/cm 2 ( 320kg cementu 1/ m3 betonu) a badania wykazywały wytrzymałość kostkową nawet 312- 400 kg/cm2. Ówcześnie obwiązujące przepisy budowlane definiowały wytrzymałość kostkową na poziomie 140 kg/cm2 ( przy zastosowaniu 300 kg cementu 1/m 3 betonu). Zastosowanie recepturowego betonu z kruszywem odrzańskim powodował zwiększenie wytrzymałości kostkowej o kilka klas ( ponad 100%). Na podstawie tych „ rewolucyjnych” dokonań inżynierskich i osiąganiu tak dużego wzrostu wytrzymałości inżynierowie wnosili o zmianę ówcześnie obowiązujących regulacji prawnych – zmiana stopnia zbrojenia konstrukcji żelbetowych, bo konstrukcje były przewymiarowane. Ponadto na szczególna uwagę zasługuje fakt zastosowania w konstrukcji tworzyw żelaznych z jednego z pierwszych na świecie wielkich pieców – produkcji huty „Donersmarck” w Zabrzu. Niestety nie wiemy jaka klasa wkładek została zastosowana i o jakich cechach fizyko- mechanicznych (ówcześnie stosowano wytrzymałości 900 -1600 kg/cm2).
Przypuszczać należy, że każdy element konstrukcji, płaszcz, słupy, stężenia i fundament winny mieć inne parametry wytrzymałościowe bo to było cechą nowatorskiej myśli inżynierskiej lat trzydziestych. Te nowatorskie dokonania pozwoliły na znaczne wyparcie konstrukcji metalowych na korzyść żelbetowych w związku z szybszą realizacją i niższymi nakładami inwestycyjnymi.
Wieża ciśnień przy ulicy Oświęcimskiej jest dziełem architektury i techniki, zatem zachowanie jej leży w interesie społecznym ze względu na posiadane wartości historyczne i naukowe. Z uwagi na wspomniane wartości i stan zagrożenia obiektu poprzez niczym nie uzasadnioną próbę wyburzenia, Stowarzyszenie „Monitoring Zabytków” wnioskuje jak w sentencji.
Krytyczne uwagi do ekspertyzy przedstawionej ŚWKZ w Katowicach
Pkt. 5.2. Badanie wytrzymałości betonu
Badania sklerometrem nie zostały wykonane zgodnie z obowiązującą normą PN-EN 12504-2: 2002 Badania betonu w konstrukcjach -- Część 2: Badanie nieniszczące -- Oznaczanie liczby odbicia. Choć autorzy powołują się na ww. normę, która unieważniła normę z 1974 r a wg nieaktualnej normy wykonują pomiary jakości betonu ( na co wskazują załączniki tablica 1-6). Ponadto nie jest wiadome czy dobrano odpowiednia krzywą? Brak mapy miejsc badawczych i nr sklerometru. Nie wiadomo wg jakiej nory przyjęto klas betonu, a tym bardziej czy jest ona za niska przy rezerwie konstrukcji szacowanej na 30-50% ( w zbiorniku nie ma 1230 ton wody).
Badania sklerometryczne obarczone są znacznym błędem bo nie mamy do czynienia z betonem zwykłym, a betonem recepturowym na kruszywie specjalnym i ostrych ziarnach piasku.
Pkt 5.3 Karbonatyzacja
Autorzy mylą karbonatyzacje z procesem korozyjnym. Karbonatyzacja betonu jest wietrzeniowym procesem chemicznym przebiegającym pod wpływem dwutlenku węgla i wody; wodorotlenek wapnia przeobraża się w węglan wapnia. Podczas karbonatyzacji wzrasta twardość i wytrzymałość betonu na ściskanie.
Prawda jest jedna, że spada pH i umożliwia to korozję. Jednak przy takiej sztywności i rezerwach konstrukcji spodziewać się można zachowania stateczności przy znacznych ubytkach.
pkt 5.4 Zużycie techniczne obiektu
Zużycie techniczne wynika z wieku obiektu budowlanego, trwałości zastosowanych materiałów, jakości wykonawstwa budowlanego, sposobu użytkowania i warunków eksploatacyjnych, wad projektowych oraz prowadzonej gospodarki remontowej.
Błędnie zastosowano metodę liniową Rossa bez sprawdzenia rzeczywistego stanu technicznego obiektu ( np. obliczenia sprawdzające). Nie zastosowano również szczegółowych kryteriów oceny stopnia zużycia elementów obiektu!
Pkt. 5.5 Szkody górnicze
Wiadomo, że ta część Bytomia była pod wpływem eksploatacji górniczej, a projektowana eksploatacja nie jest potwierdzona, że będzie miała jakikolwiek negatywny wpływ .
Brak obliczeń sprawdzających dla tak specyficznej konstrukcji z uwzględnieniem łożyskowego posadowienia. Należy wykonać obliczenia sprawdzające dla pogorszonego stanu technicznego wraz z uwzględnieniem projektowanych wpływów. Powszechnie wiadomo, że obecne klasyfikacja kat. Górniczych zakłada mniejsze wpływy górnicze niż kilkadziesiąt lat temu ( prof. Kwiatek, prof. Kawulok, prof. Naowak itp).
Konstrukcja o tak zwartej bryle i sposobie posadowienia winna przenieść znaczne wpływy górnicze ( wg instrukcji ITB i literatury na kat. górniczej IV dopuszcza się lokalizacje obiektów inżynieryjnych).
Pkt. 5.6. Określenie pionowości
Pionowość sprawdzono dla elementów drugorzędnych jak nie czynna klatka schodowa, która jest oddylatowana od konstrukcji i nie jest znany jej pierwotny stan( wg. pkt. 4.2).
wektora wypadkowego wg pomiaru geodezyjnego wynosi 128,81mm. W prawdzie klatka schodowa ma jedynie charakter techniczny to jednak stosując obowiązujące normy uciążliwości:
I) pochylenie do 10‰ jest nieodczuwalne przez użytkownika,
II) 10 – 15‰ jest to pochylenie o małej uciążliwości dla użytkownika,
III) 15 – 20 ‰ pochylenie o średniej uciążliwości dla użytkownika,
IV) 20 – 25‰ pochylenie o dużej uciążliwości dla użytkownika.
Ponieważ szkice geodezyjne nie podaje wysokości klatki schodowej od poziomu przyziemia i poziomu 1 oszacowano jej wysokość na podstawie proporcji i ogólnych danych: wysokość -44,30 m; wysokość zbiornika- 8,0 m; latarnia ok. 3,0 m; łożyskowana podstawa ok. 3,0 m.
Oszacowano wysokość klatki schodowej na 25 m czyli-> 128,81/25= 5,1‰
dla 15 m-> 128,81/15= 8,6‰
dla różnych parametrów (15-25 m)nadal nie jesteśmy w grupie pierwszej!
(precyzyjną interpretację prawa geologiczno – górniczego jaką przeprowadził Sąd
Apelacyjny w Katowicach, który orzekł, iż: (ACa 1978/06 wyrok s.apel. 2007.04.05
w Katowicach LEX nr 307305)
Nie ma pomiarów pionowości konstrukcji oraz wpływu na nośność i bezpieczeństwo ewentualnego mimośrodu.
Pkt 7 Możliwość dalszej eksploatacji
Nie jest określona jedynie stanem technicznym, ale również stanem funkcjonalnym i środowiskowym , które są jakoby obce autorom ekspertyzy techniczno- budowlanej.
W przedmiotowej ekspertyzie nie ma przedmiaru opartego na projekcie i rzeczywistym stanie technicznym –najprawdopodobniej przyjmuje odtworzenie całej konstrukcji, a nie jedynie ubytków.
Szacowanie przyjętych nakładów wg ekspertyzy 2000 m2 ( np.9 słupów ( 25 x [0,5+1,0]x2x9szt= 675m2; dziesięciobok zbiornika dwustronnie ((5,6 +6,07)*3x8,0)x2= 280,08x2= 560,16 m2 ; podstawa (( 5,6+6,07) x3 x(2,2+1,6) x2)= 171,43 m2 ; rygle dach i dno z użebrowaniem ( 3,14x 7,52)x2x1,2=423,9 m2 ; wieńce/ poprzecznice - 0,8x4 x(5,6+6,07 -9x0,5)x3x2 =195,26m2 ; inne elementy 125m2 > oszacowano, że cała konstrukcja ma powierzchnię ok. 2150m2 – szacunek obarczony jest błędem z powodu braku dokumentacji ( przyjęto do szacunku wymiary zewnętrzne wg. ekspertyzy). Elementy metalowe są łatwe do odtworzenia.
Przyjęte nakłady nie maja uzasadnienia. Przyznać należy ,że Zarządca jest odpowiedzialny za stan techniczny i gospodarkę remontowa zważywszy, że obiekt od wielu lat dostarcza dochodów z umieszczenia przekaźników telefonii komórkowej na obiekcie.
Pkt. 8. Wnioski i zalecenia
Wnioski nie maja poparcia, a zwłaszcza nie wiadomo na jakiej podstawie stwierdza się możliwość utraty stateczności przy tak sztywnej konstrukcji z łożyskowym posadowieniem (przy obecnym niedociążeniu wg projektu pierwotnego ok. 1230 ton) bez wykonania obliczeń sprawdzających.
Przedłożona ekspertyza nie jest kompletna - brak wskazania wniosków z poszczególnych badań brak właściwych badań i wykonania obliczeń sprawdzających (nośności i użytkowności) z uwzględnieniem rzeczywistego stanu konstrukcji oraz czy i jakie normy zostały przekroczone. Przedmiotowa ekspertyza może wprowadzać w błąd bo nie ujmuje faktycznego stanu konstrukcji.
W świetle powyższej argumentacji wskazującej na wątpliwą rzetelność wykonanej ekspertyzy, Stowarzyszenie wnosi o zlecenie niezależnej ekspertyzy wykonanej przez biegłego rzeczoznawcę z listy MKiDN.
