Najpiękniejsze pałace i dwory - Krzydłowice
Pałac w Krzydłowicach imponuje swoimi rozmiarami i zachwyca wciąż zachowanym detalem na elewacji. To jedno z piękniejszych założeń barokowych na Śląsku, szczególnie gdy dołożymy do tego park i ruiny dworu myśliwskiego w niedalekim Grodziszczu. Niestety, wszystko w opłakanym stanie...
Na przełomie XVI i XVII w., powstał murowany dwór. Został on przebudowany i powiększony o ryzalit południowy w latach 1722-1723 dla Hansa Georga von Stoscha, restaurowany w 2. połowie XIX w. Barokowy, murowany, na planie prostokąta, z ryzalitem od południa, trzytraktowy, dwupiętrowy. Elewacje dzielone pilastrami jońskimi, fasada zwieńczona trójkątnym przyczółkiem z balkonowym portalem wejściowym. Fasada nosiła cechy baroku wiedeńskiego - co potwierdza przypuszczenia niektórych historyków sztuki, że twórcą rzeźb był artysta z kręgu szkoły wiedeńskiej - Ignaz Müller. Całość jest otoczona jest fosą z barokowym mostkiem z 1722 (obecnie zawalony). Pałac uległ spaleniu w 1947 r. i przetrwał jedynie w postaci niezabezpieczonej ruiny. Spichlerz znajdujący się na terenie folwarku wybudowany został w XVIII w. Murowany, na planie prostokąta, parterowy, w części środkowej piętrowy, z drewnianym stropem, nakryty dachem mansardowym z lukarnami i dymnikami. Reszta zabudowań gospodarczych obejmuje stajnię i czworaki. Obok ruin pałacu znajduje się park krajobrazowy. Pierwotnie składał się on z części przypałacowej i dużego parku natura1nego po stronie płd.-zachodniej. Fosa otaczająca pałac w późniejszym okresie została włączona do parku. Obecnie w zdewastowanym parku wśród drzewostanu znajdują się jesiony, klony, platany i świerki.
Dzisiaj trudno będzie odtworzyć powojenne losy tego zabytku. Nie wiadomo jak wielkie były zniszczenia po pożarze, w jaki sposób on nastąpił, co się stało z wyposażeniem pałacu. W późniejszym czasie wybudowano w okolicy zbiornik szlamu z kopalń KGHM, który skazał sąsiednie wsie, w tym Krzydłowice na wegetację i brak szerszych perspektyw. Przynajmniej tych związanych z turystyką.
A jednak ostatnio coś się ruszyło (2012 rok). Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków poinformował uczestników akcji Ratujemy Polskie Zabytki:
- w bieżącym roku (2012) Wojewódzki Konserwator Zabytków wydał decyzje – pozwolenie na przeprowadzenie prac porządkowych w parku.
Pojawiło się niewielkie światełko w tunelu.